H O O I W O R S T E N

De eerste keer dat ik mij van hooi bewust werd moet ergens in de vijftiger jaren geweest zijn. Wij gingen toen op vakantie naar Ameland en brachten een aantal weken door in een soort kippenhok op het erf van een boer. Het was hooitijd en dat betekent dat iedereen die kan, ook meewerkt het hooi binnen te halen. Zo ook onze Pa, voor hem als boerenzoon geen onbekende arbeid. Hij mocht zelfs een van de hooiwagens mennen, d.w.z. de twee paarden die er voor stonden, want zo ging dat toen nog. Zo'n prachtige houten wagen met een krul in de dissel, met aan weerszijden twee volbloed Amelandse werkpaarden. Het hooi werd los, met vorken op de wagens geladen en op de boerderij op dezelfde manier weer gelost. Als het hooi niet droog genoeg was, was de kans op broei niet ondenkbeeldig. Wij maakten dat toen ook mee, hooibroei heeft een scherpe penetrante geur, het prikt in de neus. Gelukkig kwam het niet tot een echte fik.
In die jaren droogden de boeren het met de zeis gemaaide gras op het land met behulp van 'oppers'. Een opper is een soort open wigwam van 'staken', waarover het hooi te drogen werd gelegd. Zo kon er ook vanaf de grond wind doorheen. De laatste laag werd er als een rietkap overheen gedrapeerd zodat het regenwater niet de opper in kon wat tot rotting zou kunnen leiden.
Hier in Veen had ik dertig jaar geleden ook zo'n opper gemaakt, ik maaide de dijk toen nog met een sikkeltje en gebruikte het gedroogde gras voor de kippen.
Een jaar of tien geleden hielp ik één van de twee overgebleven boeren van Veen nog met het binnenhalen van het hooi, dat was door een loonbedrijf tot balen geperst. Die balen werden door opgeroepen mannen met spierbundels met een riek op de wagen gegooid waarna het mijn taak was de wagen goed te laden. Ik kan u zeggen dat dat eenvoudiger lijkt dan het is, het tempo waarmee de balen op mij af kwamen was dusdanig hoog dat ik er als leek meerdere malen naast greep. Bovendien sta je op vijf lagen 'hoog' niet erg stabiel. In de hooischuur waar gelost moest worden ging de procedure andersom, als het werk gedaan was dronken we een flesje bier en vroeg de boer 'wat ik wilde hebben'. Voor mij was het mee mogen werken waardevoller dan welke beloning dan ook. Voor mijn buurman boer was dat een ongekende reactie, een aantal weken later bracht hij een zak met zeker tien kilo rundervlees, de deal was rond.

Nog steeds wordt er in Europa en elders door kleine boeren met de hand gehooid en op hoppers te drogen gezet. Balenpersen zijn ook volop aan het werk, maar steeds meer zie je rollen liggen, wel of niet in folie verpakt. Als het niet is verpakt gaat het om hooi, gedroogd gras. Als het is verpakt in pakken of rollen gaat het om vers, groen gemaaid gras dat nog slechts een paar jaar terug op een hoop werd gereden, net als voeder mais en met plastic afgedekt. Inkuilen noemt men dat. Op het erf van de boer neemt dat noagal wat ruimte in. Nu laat de boer het 'ingekuilde gras' in zwarte of witte folie ingeblikte gewas op het land liggen en haalt het naar behoefte naar het erf.

Wat ik nooit eerder zag zijn deze 'worsten', als het ware aanéén geregen rollen, ik neem aan dat er gras inzit maar zeker weten doe ik dat niet. Het vreemde is dat de worst naast een maisveld ligt en niet een grasland, je zou bijna denken dat het juist daar ligt om het volgende seizoen als meststof te dienen, maar dan moet er ets anders inzitten dan gras!

De laatste vraag die overblijft is deze: wat voor machine maakt deze worsten?

Ik hoop hem eens aan het werk te zien.



$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$...mist U iets????