PANAMARENKO

*

Hij kwam vijf jaar eerder dan ik op deze wereld, Henri van Herwegen. Als kunstenaar later beter bekend onder de naam Panamarenko, een samenvoeging van "Pan American Airlines" en "Company". Ik weet niet precies meer wanneer ik voor het eerst werk van hem zag, maar het zal tijdens Sonsbeek '71 geweest zijn. Hij wilde daar zijn meest bekende werk, 'THE AEROMODELLER' naar toe vliegen. Helaas kwam het luchtschip nauwelijks van de grond maar het idee was fantastisch en mijn belangstelling voor deze Vlaming was gewekt. Hij is mijn derde voorbeeld in dit drieluik.

He came into this world five years earlier than I did, Henri van Herwgewen. Later to be known under his artist's name of Panamarenko, a combination of "Pan American Airlines" en "Company". I don't remember exactly when I first saw his work, but it was probably during Sonsbeek '71, to which he intended to fly his best known work, 'THE AEROMODELLER'. Unfortunately, the airship hardly left the ground but the idea was marvellous and my interest in this Fleming was awakened. He is my third example in this triptych.

Voor mij zijn vormgeving, techniek en wetenschap onlosmakelijk met elkaar verbonden. De kunstenaar bepaalt zelf de rangorde. Hij is baas over zijn eigen werk, tenminste als anderen hem/haar niet dwarsliggen. Bij PANAMARENKO stond vormgeving op een laag pitje en was het de techniek die hem interesseerde, althans dat proefde ik er uit. Het laten zien van die techniek is wat mij aantrok. De schoonheid van een motortje, kabeltje, buisje, knoopje, schroefje of juist de lulligheid van een met tape bijeengehouden luchtschip. Het is mij altijd blijven bekoren.

To me, design, technique and science are indissolubly linked. The artist himself decides on the order. He is the master of his own work, if there's no obstruction that is. Design wasn't so important with Panamarenko, it was the technique that interested him, at least that's what I saw. What attracted me was the way he made that technique visible. The beauty of a motor, cable, tube, joint, screw or even the idiocy of an airship held together by tape. It never ceased to delight me.

*
Art without flying

*

*

Zijn ettelijke pogingen echt de lucht in te gaan mislukten jammerlijk maar leverden prachtige foto's op. Eerlijk gezegd denk ik ook dat het daarom ging. Tegenwoordig noemen wij dat marketing. En die gave heb je of heb je niet.
Zijn wel of niet vliegende toestellen zijn perfect-, maar ook zeer knullig in elkaar gezet. Het is het gezicht van de kunstenaar, zijn uitstraling naar buiten. De restauratoren zitten nu met een probleem, materiaal vervangen of niet.

His many attempts to get airborne failed, but they did provide wonderful photos. To be honest, I think that's what it was really all about. Nowadays we call it marketing. And either you have that gift or you don't.
His objects, irrespective of whether they flew or not, are perfectly but also very poorly constructed. They're the representation of the artist, his official image. Now the restorers now have a problem, whether or not to replace material.

Henri heeft zijn hele leven bij zijn moeder gewoond voor zover ik weet. Een vrij rondvliegende papegaai was zijn huisgenoot. Erotiek komt in zijn werk nauwelijks voor, maar in 1966 maakte hij van 'piepschuim' twee vrouwenfiguren, ze doen mij denken aan de tekeningen van Moore maar ook aan Andy Warhol. Ik heb ze nooit in het echt gezien maar op deze foto is weinig erotiek te bespeuren. Ze passen ook totaal niet in de rest van zijn oeuvre. Ze lijken gemaakt om te laten zien dat hij ook dat aan kon. Henri 'trad op' als PANAMARENKO. Hij trok een uniform aan en poseerde bij zijn eigen werk of als vlieger bij een DC 3. Het 'fenomeen' kunstenaar is nog niet zo oud. Vroeger was een kunstenaar een ambachtsman, wiens werk gelijk stond aan dat van de timmerman, schilder en metselaar. Met 'fenomeen' bedoel ik dat de kunstenaar onderdeel van het werk wordt. Warhol ging veel verder dan Panamarenko. Henri trad zo nu en dan buiten zichzelf, Andrej Warhola leefde als zijn creatie ANDY WARHOL.

As far as I know, Henri has lived at home with his mother all his life. His flatmate was a parrot, free to fly around. Eroticism makes a minimal appearance in his work, but in 1966 he made two female figures from foam that remind me of Moore's drawings but also of Andy Warhol. I've never seen them for real, but there's little eroticism to be found in this photo. Nor do they fit in with the rest of his work. It looks as though he made them just to prove that he could. Henri 'performed' as PANAMARENKO. He put on a uniform and posed next to his work like an airman alongside a DC3. The 'phenomenon' of artist isn't all that old. The artist used to be a craftsman whose work was on a par with that of carpenter, painter or mason. By 'phenomenon' I mean that the artist became a part of the artwork. Warhol went much further than Panamarenko. Henri stepped outside of himself just now and then, whereas Andrej Warhola lived as his creation ANDY WARHOL.

Molly Peters en Feltra 1966 gemaakt van vilt, door......Hugo Heyrman voor een tentoonstelling in de White Wide Space Gallery.

Molly Peters and Feltra 1966 made from felt, by......Hugo Heyrman for an exhibition in the White Wide Space Gallery.

The First Mind Expansion in Colour (65—66)
Ten paintings of glamorous women and female filmstars. Together with Panamarenko, I made two 3D figures: styropor dolls covered with felt, "Feltra" (1966) and "Molly Peters" (1966).

V1 Barada Jet, 1991

Studies voor insectenvleugel.

Da Vinci achtige schetsen.

Studies for an insect wing.

Da Vinci-like sketches.