TRUI en de RUI

Trui was één van de huisoppassers in september. Ze wees ons op een wel héél zielige kip met kale plekken en nogal mottig. We konden haar geruststellen, de kip was niet ziek doch slechts in de rui, een jaarlijks terugkerend proces van vernieuwing.

Bijna alle kippen ruien nu, maar bij de één valt het meer op dan bij de ander. De oude veren vallen er uit, soms is er dan tijdelijk een kale plek. Vrij snel verschijnen er dan 'kokertjes' waaruit kleine 'kwastjes' steken, dat is het begin van nieuwe veren. Op deze detailfoto is dat goed te zien. Wie ooit een kip geslacht heeft weet dat er bij het plukken vaak van die kokertjes uit het vel steken.

Die witte kippen ruien ook, dat weet ik omdat er veel witte veertjes in de ren liggen, maar je kan het niet goed aan de dames zien.

0000000


.

VERBRANDINGSOVEN
JARDIN THURET

Op Cap d'Antibes fietsten we van de boulevard waar we de auto gratis achter konden laten, naar de botanische tuin bij de villa Thuret. Een niet zo grote tuin maar wel voorzien van prachtige bomen en struiken, veel exoten die het hier in het noorden voorlopig niet zullen doen. Het bijzondere van deze tuin vond ik dat ze gevallen zaden ter plekke lieten ontkiemen, een simpel touw moest het publiek uit de buurt houden. Ook bijzonder was dat ze naast een zeer grote compostkuil een verbrandingsoven hadden, die zie je niet veel in publieke tuinen. Aan de rooksporen te zien staat deze oven er nog niet zo lang, vroeger ging het 'restmateriaal' waarschijnlijk zoals overal op een hoop en hup de fik erin! Maar een open vuur mag in heel Europa niet meer en niet omdat vrijkomende vonken de omgeving in lichtlaaie zouden kunnen zetten, maar vanwege het milieu! Maar wat is 'open vuur' ? Als je in Nederland in een open vuurkorf van de GAMMA of MOOOI een lekker fikkie stookt of het restmateriaal uit de tuin in een oude oliedrum opstookt, mag geen diender daar wat van zeggen! Over de openhaarden maar helemaal niet gesproken. In deze tuin, die in het zeer droge zuidelijk Frankrijk ligt, lijkt mij het met verstand van zaken verbranden van overtollig materiaal een noodzaak, dat mag nu kennelijk in een oven, een bouwsel zonder vonkenvanger, maar wel met een mooie schoorsteen!
Sommige regels zijn te dwaas om serieus te nemen. Al meer dan 10.000 jaar (of meer) maken mensen vuur, 'open vuur'; de aarde is er niet slechter van geworden, sterker nog de aarde wordt er vruchtbaarder van. De grote bosbranden zoals nu in Calnifornia zijn geen pretje voor de betrokkenen, zijn ook door geen wettelijke regel tegen te houden en zeker niet door brandweerlieden.

Open vuur, hoe bedoelt u?

....

S P R O O K J E

Ik geloof niet in sprookjes en hou er ook niet van, maar soms wordt dat ongeloof aan het wankelen gebracht. Een deel van de gipsen tuinkabouters die ik 15 jaar geleden voor Marion's tentoonstelling maakte en waarvan nog steeds een aantal op ons erf rondzwerft, heeft mij aan het denken gezet. Een zestal van die blauwe jongens staat al een aantal jaren naast de Datsja in de boomgaard. In augustus verschenen er opeens Horse Mushrooms naast de Datsja aan de voet van de kabouters.

Nu twee maanden later, zijn ze er weer, nog niet zoveel als de eerste keer, maar genoeg voor weer een heerlijke maaltijd! En dit keer staan ze dichterbij en zelfs onder de kabouters! De kabouters waar langzaam maar zeker gaten in vallen zijn bijna aan het einde van hun loopbaan, dat was ook mijn bedoeling, ze langzaam in de aarde terug laten zakken. Vandaag tilde ik één van die kabouters op en ja hoor daar was weer een paddenstoel, maar er was meer! Er lag een laag bladeren waarvan ik dacht: 'dat is een muizennest', maar ook een toren. Die toren leek ook van bladeren gemaakt te zijn, maar was het niet. Deze fascinerende structuur bleek opgebouwd uit zandkorrels! Ik denk dat ook dit een hommelnest is geweest, fabelachtig knap gemaakt en in de holle kabouter beschermd tegen van buiten komend onheil.
Kabouters en paddenstoelen, ik begin er bijna in te geloven.

...

NASCHRIFT:

In 'de wonderwereld van de Insekten' vond ik de bouwers van dit nest, helemaal geen hommels, maar mieren!

........

H U I S J E S

De eerste keer dat ik deze witte stipjes van een grotere afstand dan hier in de berm en op de velden zag staan, dacht ik dat het bloemetjes waren. Bij nadere beschouwing bleken het slakkenhuisjes te zijn, allemaal van dezelfde soort. Maar het vreemde is dat ze altijd op dood materiaal zaten! We zijn ze heel vaak met miljoenen tegelijk tegengekomen, als je er op gaat letten zie je er steeds meer. We hebben ze nooit zien bewegen, waarschijnlijk gaan ze pas in de nacht op pad. Maar waarom kruipen ze zo hoog de struik of halm in en dat in de volle zon! Zo moeten ze in hun eigen huisje gekookt worden!
Misschien dat Flip ze herkent?
Deze 'witjes' zag ik bij het 'Oppidum de Saint Blaise' bij St. Mitre, een opgraving van een Romeinse stad van vijf eeuwen vóór onze jaartelling. Een opgraving de moeite waard als je ooit in de buurt bent, het is te vinden tussen Marseille en de Camargue of nog nauwkeuriger tussen Istres en Martigues.

? ***$$$*** ?

M A S J I E N

De lunch bij Chez Patricia et Mano was heerlijk, redelijk in prijs, maar duurde twee uur. Welke plaats het was weten we niet meer, wel dat er opvallend weinig toeristen waren, op het terras was het Frans wat de klok slag. De meneer die uit de auto met het Italiaanse kenteken stapte was volgens mij ook een Fransman en kwam zeker uit de buurt. Wat je niet ziet op de foto was dat het terras direct grensde aan een voormalig dorpsplein met boules-banen en nu verworden was tot parkeerplaats met uitzondering van de marktdagen. Het plein stond vol en voor onze toch wat langere dan normale combinatie was er geen goede plaats. We vonden die wel naast het plein.

Ik ben net als zo veel andere jongetjes gek op machientjes, sterker nog ik kan er met vertedering naar kijken, zoals een opa naar z'n kleinkind. Soms maak ik een machientje zelf omdat ik het niet kan kopen. Zo maakte ik niet lang geleden een 'hazelnotenkraakmachine', helaas voldeed die niet an mijn verwachtingen omdat ik vergeten was dat hazelnoten zeer divers van maat zijn. De éne plette ik en de ander glipte er zonder gekraakt te zijn doorheen. De 'gazentrommel', aangedreven door een klein electra motortje werkte wel. Ik maakte hem om het maanzaad uit de papverbollen te halen. Ik heb hem ook weer gesloopt omdat ik mij geen raad wist met het maanzaad!

Voor de tuin heb ik veel machines, te veel eigenlijk maar wel makkelijk op de oude dag! Wat ik niet heb, maar ook niet nodig heb, is de machine die bij een zaak in tuinbenodigheden, naast het terras waar wij zaten stond: een machine met rupsbandaandrijving! Ik denk dat het een 'kooimaaimachine' is maar weet dat niet zeker. Hij intrigeerde mij ten zeerste, temeer omdat je zo'n aandrijving eigenlijk alleen maar in het groot toegepast ziet, op enorme grondverzetmachines. Ik heb gezocht op de site van Pubert maar dit ding niet gevonden, als iemand weet wat het is, hoor ik het graag.

....

ZIEN en GEZIEN WORDEN

De Winterkoning laat zich weer zien, hij vliegt van tak tot tak op zoek naar eetbare waar, wij denken aan vetbollen hij nog lang niet of misschien toch wel. De staartmezen gaan héén langs de dijk en komen terug langs de sloot, althans dat denken wij. Ik zit op één van mijn plekjes, met een pilsje binnen handbereik in de late middagzon met een kleppet op tegen te felle zonnestralen te genieten van wat om mij heen gebeurt. De noten zijn bijna allemaal gevallen en verkocht, daar kan ik weer iets nuttigs voor de tuin van kopen. Het gevallen blad ligt stil op de grond, totdat een snel passerende auto een enkel blad doet opwaaien. Het blad stijgt een halve meter en daalt dan weer neer tussen alle anderen. Het gebeurt in een zucht. Dan vlak voor mijn voeten weer een beweging, ik denk een muis, maar het is weer een blad door een zuchtje wind op de andere zij gelegd. Het zijn de korte momenten van waarneming die het leven de moeite waard maken, zoals de duif en de kat na een druk toeristisch seizoen hun plekje weer hebben veroverd en mij zien, zie ik ze ook.

>>>.<<<

B R I L L E N

(spciaal voor Th.)

Ik was eens een jongetje met haar maar zonder bril, zo rond mijn veertiende denk ik kwam de eerste. Zo'n typisch jaren vijftig geval met een van zwart naar blank verlopend montuur. Daarna een veel te zwaar volledig zwart montuur, ik weet niet zeker of het op beide foto's dezelfde is. Vervolgens onder invloed van de tijdgeest en vrienden de stap naar de Ray-Ban 'piloten' bril. Van dat model heb ik er een paar versleten, omdat ik met lassen en slijpen vaak vergat een beschermbril op te zetten! De glazen zaten dan vol met ingebrande spetters, maar liever in het glas dan in mijn ogen. Vanaf de laatste Ray-Ban heb ik mijn brillen bewaard, grappig om te zien hoe de glazen steeds kleiner werden. De onderste is mijn nieuwe randloze bril met kunststof glazen, ik denk niet dat die ook tien jaar meegaat zoals zijn voorganger.

*

NESTEILAND voor MEERKOET

Het drijvende eilandje dat ik vorig jaar maakte voor de Meerkoet heeft een paar zomerse depressies niet doorstaan. Het lag meerdere malen ondersteboven en uiteindelijk heeft het net waar de kurken - bedoeld als drijflichaam - in zaten, het begeven. Voor wij op vakantie gingen haalde ik het uit het water; het zat vol met mosselbroed en andere schelpjes. In een poging het eiland meer draagvermogen te geven heb ik het restant van het oude eiland op een plaat Tempex gemonteerd. Bij die werkzaamheden ontdekte ik tussen alle mosseltjes iets vreemds, bij nadere bestudering blijkt het een kies te zijn van, waarschijnlijk, een schaap. De kies moet door de meerkoet opgedoken zijn in de veronderstelling dat het een lekker hapje zou zijn, of vanwege de kleine mosseltjes. Morgen ga ik het nieuwe eiland in het water leggen en verder aankleden met vers wilgenhout. Op de foto beproef ik een oude methode: zand en lijm gelijk opbrengen in de hoop daarmee het tempex op een strandje te laten lijken, maar vooral om de Meerkoet meer houvast te geven.

Wordt vervolgt.

H O O I W O R S T E N

De eerste keer dat ik mij van hooi bewust werd moet ergens in de vijftiger jaren geweest zijn. Wij gingen toen op vakantie naar Ameland en brachten een aantal weken door in een soort kippenhok op het erf van een boer. Het was hooitijd en dat betekent dat iedereen die kan, ook meewerkt het hooi binnen te halen. Zo ook onze Pa, voor hem als boerenzoon geen onbekende arbeid. Hij mocht zelfs een van de hooiwagens mennen, d.w.z. de twee paarden die er voor stonden, want zo ging dat toen nog. Zo'n prachtige houten wagen met een krul in de dissel, met aan weerszijden twee volbloed Amelandse werkpaarden. Het hooi werd los, met vorken op de wagens geladen en op de boerderij op dezelfde manier weer gelost. Als het hooi niet droog genoeg was, was de kans op broei niet ondenkbeeldig. Wij maakten dat toen ook mee, hooibroei heeft een scherpe penetrante geur, het prikt in de neus. Gelukkig kwam het niet tot een echte fik.
In die jaren droogden de boeren het met de zeis gemaaide gras op het land met behulp van 'oppers'. Een opper is een soort open wigwam van 'staken', waarover het hooi te drogen werd gelegd. Zo kon er ook vanaf de grond wind doorheen. De laatste laag werd er als een rietkap overheen gedrapeerd zodat het regenwater niet de opper in kon wat tot rotting zou kunnen leiden.
Hier in Veen had ik dertig jaar geleden ook zo'n opper gemaakt, ik maaide de dijk toen nog met een sikkeltje en gebruikte het gedroogde gras voor de kippen.
Een jaar of tien geleden hielp ik één van de twee overgebleven boeren van Veen nog met het binnenhalen van het hooi, dat was door een loonbedrijf tot balen geperst. Die balen werden door opgeroepen mannen met spierbundels met een riek op de wagen gegooid waarna het mijn taak was de wagen goed te laden. Ik kan u zeggen dat dat eenvoudiger lijkt dan het is, het tempo waarmee de balen op mij af kwamen was dusdanig hoog dat ik er als leek meerdere malen naast greep. Bovendien sta je op vijf lagen 'hoog' niet erg stabiel. In de hooischuur waar gelost moest worden ging de procedure andersom, als het werk gedaan was dronken we een flesje bier en vroeg de boer 'wat ik wilde hebben'. Voor mij was het mee mogen werken waardevoller dan welke beloning dan ook. Voor mijn buurman boer was dat een ongekende reactie, een aantal weken later bracht hij een zak met zeker tien kilo rundervlees, de deal was rond.

Nog steeds wordt er in Europa en elders door kleine boeren met de hand gehooid en op hoppers te drogen gezet. Balenpersen zijn ook volop aan het werk, maar steeds meer zie je rollen liggen, wel of niet in folie verpakt. Als het niet is verpakt gaat het om hooi, gedroogd gras. Als het is verpakt in pakken of rollen gaat het om vers, groen gemaaid gras dat nog slechts een paar jaar terug op een hoop werd gereden, net als voeder mais en met plastic afgedekt. Inkuilen noemt men dat. Op het erf van de boer neemt dat noagal wat ruimte in. Nu laat de boer het 'ingekuilde gras' in zwarte of witte folie ingeblikte gewas op het land liggen en haalt het naar behoefte naar het erf.

Wat ik nooit eerder zag zijn deze 'worsten', als het ware aanéén geregen rollen, ik neem aan dat er gras inzit maar zeker weten doe ik dat niet. Het vreemde is dat de worst naast een maisveld ligt en niet een grasland, je zou bijna denken dat het juist daar ligt om het volgende seizoen als meststof te dienen, maar dan moet er ets anders inzitten dan gras!

De laatste vraag die overblijft is deze: wat voor machine maakt deze worsten?

Ik hoop hem eens aan het werk te zien.



$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$...mist U iets????

B O D E M V O N D S T

Elk seizoen laat ik drie courgetteplanten op de komposthoop groeien, zodra die afgestorven zijn gaat de kompost de moestuin in. Dit keer waren dat twaalf kruiwagens vol.
Ik had de bak bijna leeg toen er een kluit van m'n schop rolde, en op de grond uiteen viel. Het had om met Moeder Aagt te spreken 'pootjes'. Niet van een levend wezen zoals in haar soep, maar van een bakelieten eierdopje dat we al ruim een half jaar misten. Wat een toeval en wat een geluk dat ik er niet op ben gaan staan!

Wij hadden twee van die eierdopjes, een rode en een zwarte. De ironie wil dat we nu de andere niet meer kunnen vinden, misschien zit die in de nu omgezette hoop en rolt hij er volgend jaar weer uit!

...