GELOVEN STAAT VRIJ
maar niet altijd



Hill of Crosses, Litouwen.
Door de Russen meerdere malen met de grond gelijk gemaakt.
Er komen dagelijks kruisen bij.

Ik geloof in het leven, de vrijheid van leven, het ongedwongen geloven en het mogen loslaten van het geloof in een oppermacht, welke dan ook. Ik verafschuw gelovigen die wel dan niet met dwang anderen, dus ook hun eigen kinderen, hun leer opleggen of hen 'in naam van' een wapen in de handen duwen. Kinderen van religieuze ouders wordt zelden gevraagd om deel te nemen aan godsdienstige sessies maar worden als vanzelfsprekend meegezogen, vaak al op een leeftijd waarop zij nog niet kunnen beseffen waaraan zij deelnemen. Een kind van gelovigen ontdekt niet dat er zoiets als een God zou kunnen zijn, maar wordt geïndoctrineerd met het idee dat zoiets bestaat. Geconfronteerd met een voor de ouders vaststaand feit.

Ik heb medelijden met die kinderen die elke zondag urenlang speelgenot moeten missen omdat ze met hun ouders mee moeten naar de kerk, maar ook daarna de straat niet op mogen, blij mogen zijn. Ik beticht de ouders die hun kleine kinderen 'onder de hoede van de Heer' op de druk bereden weg laten spelen, van asociaal gedrag.
Ik beschuldig vele prekers van het zaaien van angst, haat en venijn.
Ik zie nog de dominee die tijdens het gebed het zaaltje van het Hervormd Centrum rondspiedde om te zien of alle rouwenden hun ogen wel vroom gesloten hadden. Ik zag zijn kille blik en hoorde zijn nietszeggende, automatisch geprevel en voelde zijn klamme hand, die wij na afloop verplicht moesten schudden. De familie van de buurvrouw waar het om ging stond als onbelangrijk terzijde.
Op de zwartomrande rouwkaarten die door de man met het te vaak gewassen zwarte pak, de zwarte hoed en witte handschoenen in de brievenbus worden gestopt, staat altijd: 'geen bloemen'.

De kerkhoven in onze gemeente zijn beslist geen lust voor het oog, de één is nog troostelozer dan de ander. Maarten 't Hart heeft het in de bijlage van de NRC van 3 oktober over de vruchtbare grond van dodenakkers: begraafplaatsen en voormalige slagvelden. Voor hem een reden om te spreken over zijn wens, na zijn dood 't liefst in stukjes gehakt door zijn composthoop te worden gewerkt. "De doden laten duizend bloemen bloeien". In onze gemeente is van die vruchtbaarheid op de begraafplaatsen weinig te zien, het lijkt of al het nieuwe leven dat het lef heeft z'n kop boven het maaiveld uit te steken, teruggetrapt wordt. Niet omdat het er niet kán groeien maar omdat het er niet mág groeien, laat staan bloeien! Ik geloof niet in een leven na de dood in de zin van wederopstanding, maar wel in de zin van bemesting. Ikzelf wil graag na mijn dood de oven in, het koektrommeltje as dat overblijft mag over de moestuin. De simpele maar doeltreffende crematie die ik ooit op Bali mee mocht maken, heeft zeker tot die overtuiging meegedragen. Ook Maarten kan mij daar niet van weerhouden.

Ik geloof, want geloven in iets hoort bij het leven, maar geloof vooral in de zichtbare cyclus van alles op het land om mij heen. Een kerk/moskee/synagoge is voor mij een gebouw voor gelovigen waar ik niets te zoeken heb. Een kerk kan als gebouw bijzonder mooi zijn, en als niet gelovige kan ik genieten van de buitenkant, zeker als het kleine robuuste witgekalkte gebouwtjes zijn. De pracht en praal van de

katholieke godshuizen doet mij weinig of juist heel veel - maar dan heb ik het over de eeuwenlange uitbuiting van gelovigen. Toch ga ik er wel eens binnen, meegesleurd maar niet van harte, om al het moois vooral niet te missen. In korte broek zal ik dat nimmer doen, maar dat heeft met beschaving te maken.

RESTANTTURKSETORTEL

Streptopelia decaocto

Laatst vond ik in de tuin een hoopje grijze veren duidelijk van een Turkse tortel afkomstig, geplukt door de (denk ik) Sperwer. Wat je niet zo vaak als restant van een plukpartij tegenkomt is de kop van het slachtoffer. Deze keer lag het er met doffe ogen wel bij met restjes vlees en aangekoekte blaadjes. De slachtpartij moet minstens een dag eerder plaatsgevonden hebben. Ik denk dat de rover, ongestoord, op z'n gemak de duif geplukt heeft. Ik hoop dat hij/zij er van genoten heeft.

VOGELFLUGLINIE

Op de terugweg ben ik met de ferry van Lolland overgestoken naar Duitsland, een overtocht van drie kwartier tussen Rodbyhavn en Puttgarden. Wat ik nog niet eerder had meegemaakt was dat de trein ook de boot opreed om er aan de andere kant weer vandoor te gaan! Gek genoeg laat het grote ANWB autoboek wel een spoorlijn zien tot Rodbyhavn, maar aan de Duitse kant niet! Hier is te lezen dat er een brug gaat komen die in 2018 de veerdienst moet gaan vervangen. Vreemd is wel dat er staat geschreven dat met de brug de overtocht een UUR korter zal zijn terwijl die maar 45 minuten duurt. Ze zullen inclusief de wachttijden bedoelen, maar met om elk half uur een boot zal dat alleen in de ' zomerse top dagen' zijn.

De volgende dag rij ik over de Lüneburger Heide, koop Heidekartoffeln om mee naar huis te nemen en zie tot mijn verrassing meerdere akkers vol met Afrikaantjes. Zou dat voor een zeer winstgevende tinctuur van Dr. A. Vogel zijn of gewoon om zaad te winnen? Op deze plek vond ik nog een andere reden om een akker vol Afrikaantjes te zetten. Dat Afrikaantjes op kleine schaal ingezet worden om ongedierte te bestrijden wist ik wel, maar dat akkerbouwers het ook op grote schaal gebruiken wist ik niet. Voor het oog is het een lust, voor de neus een must. Wist u overigens dat Afrikaantjes door meerdere landen ook op postzegels afgebeeld zijn?

Skaw Prawn Skagen S.158

Ik denk altijd dat ik wel onthou waar ik plaatjes schiet of dat ik aan de hand van m'n aantekeningen in mijn agenda (is die ook nog ergens goed voor) de plek wel terug kan vinden. Vaak lukt dat ook wel, maar bij deze hektrawlers ben ik echt de kluts kwijt. Het was in Jutland op weg naar Skagen, maar welke haven?
Schepen op het droge blijven mij boeien vanwege de techniek en constructie maar vooral omdat dan pas goed te zien is hoe de totale vorm -ooit op een tekentafel tot stand gekomen- tot z'n recht komt.
De ronde 'kont' van de S.158 heeft al heel wat klappen te verduren gehad van de 'scheerborden' , de spanten tekenen zich duidelijk af. De scheerborden zelf zijn zo te zien nieuw en in de washprimer gespoten, althans daar doet de kleur mij aan denken.
Op Your Boat Photos kwam ik dezelfde trawler tegen, maar dan in het water. Een jaar jonger en een stuk minder imposant.

Het houten bootje op de voorgrond was ook ooit van een trotse visser maar lijkt nu meer een hangplek.........of een dumpplaats voor oud meubilair.

© Peter Langsdale

V U I L E L U C H T E N

Het lijkt op deze foto alsof er iets halverwege voor de lens zit of dat ik er mee geknoeid heb, maar de scherpe scheidslijn komt waarschijnlijk door het felle op het water reflecterende zonlicht.

Thorsminde

Ik kende het Deense landschap helemaal niet en heb er nog maar weinig van gezien. Ik weet nu wel dat het zeer gevarieerd is en totaal anders dan ik had gedacht. Het brede duinlandschap had ik niet verwacht en zeker geen haventjes direct daarachter. De badplaatsen zoals die langs de gehele Noordzeekust te vinden zijn, kunnen mij zelfs nu in het naseizoen niet bekoren. Veel leuker zijn voor mij de onverwachte activiteiten in haventjes en sluizen, grote, stalen zeebakens op de duinen en uit het niets opduikende dorpjes, want het land is glooiender dan ik dacht. De donkere wolken boven het kerkje veroorzaakten even later een forse bui met 'natte sneeuw'!

In dit helmgras verdween voor mijn voeten een kleine slang, waarschijnlijk een Hazelworm, helaas had ik mijn Olympus nog niet in de aanlag.
Als er geen bos, duin of water is, is er wel akker- of weideland. Ik voelde een sterke overeenkomst met Nieuw Zeeland, ook wat het vee betreft: runderen, schapen en herten.

G R A T I S

Sommige woorden behoeven geen vertaling. Deze 'opknapper' zag ik liggen bij een jachthaven aan de rand van het Deense Middelfart waar ik een nachtje op de camperplek stond. Het lijkt een klassiek Italiaans ontwerp, ooit gekocht en daar neergezet om op te knappen. Als zo vaak is het er niet van gekomen. De eigenaar wil er nu vanaf en biedt het gratis aan, althans dat is mijn interpretatie.

Liefhebbers?

S A E R T R A N S P O R T

Vlak voor Esbjerg kwam ik een paar zeer bijzondere transporten tegen. Het vreemde was dat deze van de foto richting stad ging en er daarna een stuk of vijf iets kortere ladingen de stad uit! Het interessante van deze combinatie is dat de lading de verbinding vormt tussen voor- en achterkant van de truck. Bovendien lijkt de combinatie speciaal voor deze lading gebouwd en dat doe je niet als er niet grote aantallen van hetzelfde vervoerd moeten worden. Het lijken dan ook delen van de masten van giga windmolens te zijn waar de Noordzee mee wordt volgezet. Hier las ik dat 43 meter lange molenbladen voor reparatie naar Esbjerg gebracht moesten worden, er zal daar dan wel een bedrijf zijn dat de molens maakt.

R E C L I N I N G F I G U R E

Op het strand, aan de voet van de mannetjes van Havet zag ik van verre iets liggen dat mij deed denken aan een liggende figuur. Dichterbij gekomen leek het iets te hebben van de structuur zoals Henry Moore die toepaste in zijn 'schuilkelder' tekeningen en bij enkele van zijn 'Reclining Figure' beelden. Bij nadere beschouwing bleek het te gaan om een behaarde boomwortel omgeven door opgewaaid schuim.

MENNESKET VED HAVET

Voor je het weet sta je op een camping aan het Duitse Noordzeestrand en wel bij 'Kurverein Neuharlingersiel', een gigagroot terrein, veel vaste plaatsen, maar nu - bijna oktober - beslist niet uitgestorven. Voor 10 euro (!) mag je gaan staan waar je wilt en ook nog onder de douche. Dat is echt een koopje. Het is m'n eerste nacht in een poging mijn rondje Denemarken over te doen, een rondje waar ik twee maanden eerder aan begon maar door problemen met de auto vroegtijdig een einde aan moest maken.
Op deze plek zou ik in het hoogseizoen beslist niet willen staan, maar nu is het er aangenaam vertoeven. De camping ligt achter een dijk, een soort Hondsbossezeewering. Bij het invallen van de duisternis besluit ik een kijkje achter die dijk te nemen. Er blijkt een spierwit zandstrand te zijn waarop nog niet in winterstalling gebrachte genummerde strandstoelen staan in afwachting van de laatste huurders. Achter/naast dat strand is het wad, een samengaan zoals ik dat in Nederland niet ken. Langs dat wad loopt een wandelpad verlicht door lantarens. In het schemerdonker hoor je de vogels luidkeels op zoek naar een plek voor de nacht, prachtig om mee te mogen maken.

De volgende dag, het was zonnig maar er woei een stevige kille wind, doemden er opeens een stel wonderlijke figuren op. Ik was Esbjerg nog niet voorbij of daar stonden zij, links de kranen van de haven en rechts de Mannen van Havet. Een groep van vier een beetje houterige mannen, ik denk meer dan twintig meter hoog, gemaakt door een (voor mij) volstrekt onbekende beeldhouwer. Ze doen mij denken aan de beelden van Axel & Helena van der Kraan, waarvan o.a. in de hal van het fotomuseum in Den Haag een prachtig paard te zien is.
Voor mij geen beter begin van een korte vakantie dan dit.

&

(Later toegevoegd.)

Op Flickr kwam ik meer foto's maar ook deze tekst tegen. Wat de maat betreft heb ik mij dus aardig vergist.

Swedish Sculptor Svend Wiig’s impressive Mennesket ved Havet (Man Meets the Sea) towers over the beach north of Esbjerg. The sculpture depicts the pure unadulterated encounter of the human race with the forces of nature – before the sea rises up and starts to “take action”. The identical faces stare across the sea, creating an almost divine impression. On a clear day, the nine-metre-high sculpture can be seen at a distance of ten kilometres.

Steuntje voor Frank

Op 3 september had ik het over een steunpaal voor buurman Frank. Inmiddels staat die in zijn boekenkamer en voldoet prima, al is het wel even oefenen. Vooral het achteruit naar beneden stappen moet hij behoedzaam doen. We hebben nog even overwogen de paal in het midden van de trede te zetten, maar Frank wilde dat niet.