Pagina's

14 januari, 2009

F R U I T S C H A A L


© foto Robert P. Sledziewski


Zo'n twintig jaar geleden bedacht ik deze fruitschaal. De houten kegel die ik gebruikte als vorm voor de poten, had ik ergens anders voor gedraaid. Het was een mooie strakke vorm en ik besloot er een gipsen mal van te maken waarin ik was kon gieten. De maat van de kegels was dusdanig dat ik meende ze als poten van een schaal te kunnen gebruiken. De scherpe punten vroegen om een tegenvorm die ik vond in de wattigheid van een wolk. Ik goot een niet te dikke plaat was en sneed daar een vorm uit, waarin ik gaatjes ponste. De plaat liet ik een beetje doorzakken om een 'holling' te krijgen. Van die was-wolk heb ik weer een gipsen mal gemaakt en daarin meerdere 'wolken' gegoten. Uiteindelijk heb ik één of twee complete schalen in brons laten gieten. In ieder geval is dit er één van en die staat op een schitterende plek bij mensen die er iedere dag van kunnen genieten. Ik heb ook nog een poging gedaan de schaal in steengoed uit te voeren, de kegels gingen goed en die heb ik nog, maar de blauwe wolk klapte in de oven bij een bevriende keramiste uit elkaar! De vriendschap klapte ook dus staakte ik mijn pogingen.




O

13 januari, 2009

B e z i g e h a n d e n .



Dankzij internet laait de discussie over het auteursrecht weer op, al gaat het dan tot nu toe over tekst en het 'hergebruik' daarvan.
Er zijn verschrikkelijk veel mensen die iets creëren, met hun handen iets kunnen maken. En andermanser zijn veel mensen die met hun handen iets maken en er van moeten leven. Er zijn er slechts een paar die dat ook daadwerkelijk kunnen. Als een ander met het product dat je met jouw handen gemaakt hebt, ongevraagd aan de haal gaat is dat diefstal of oneigenlijk gebruik.
Het vervelende echter voor de pleitbezorger die vindt dat gedane arbeid betaald moet worden, is dat veel mensen die iets gemaakt hebben het helemaal niet erg vinden dat een ander er mee vandoor gaat. Ze zijn er vaak zelfs trots op omdat hun werk blijkbaar de moeite waard is gejat te worden. Wat ze er vaak niet bij vertellen is dat het wereldwijd registreren van dat product (bv. meubels) een kapitaal kost. Voorbeelden hiervan zijn overal te vinden. (Marcel Wanders en Gijs Bakker deden daar uitspraken over.)
Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw waren beeldhouwers trots en blij als ze voor een tentoonstelling gevraagd werden, ze maakten er veelal nieuw werk voor en hoopten op een opdracht. Die opdracht kwam meestal niet en de beeldhouwer kon z'n hand ophouden bij Sociale Zaken. Toen het Lieverdje op het Spui van Carel Kneulman, na de 'happenings' van de Anti-rookmagiër Robert Jasper Grootveld en de acties van Provo's en Kabouters populair werd, grepen souvenirmakers hun kans en lieten 'onbekende derden' kleine Lieverdjes maken die er niet uit zagen. Carel heeft toen zelf een stichting opgericht, de Stichting Replica met als doel het beschermen van zijn en andermans rechten als maker, het toezien op reproductie en het innen van centjes. Zijn stichting is later opgegaan in de Stichting Beeldrecht, nu PICTORIGHT. Die stichting Replica, waar ik zelf via een omweg nog mee te maken had, kan ik niet eens meer terugvinden.

Na de 'Hollandse culturele revolutie' eind jaren '60 introduceerden de Nederlandse Kring van Beeldhouwers, in navolging van het door de BBK geïnitieerde 'hanggeld', 'staangeld'. Als beeldhouwer sjouwde en showde je niet meer voor noppes, maar ontving je een vergoeding als je aan een tentoonstelling meedeed. Het was beslist geen vetpot maar een dankbare aanvulling op het karige inkomen. Nog geen twintig jaar later ging men er anders over denken, de aanbieders/ makers van het werk mochten blij zijn als de 'betaalde organisatoren' (vaak collega's) de keus op hen lieten vallen. Werk maken en exposeren zonder daar een cent voor te ontvangen. Terug bij af dus.

Het hang/staangeld staat steeds opnieuw ter discussie, net als alle andere vormen van rechten waarvoor betaald moet worden. Plasterk maakt zich sterk voor richtlijnen maar zijn ambtenaren 'vergeten' dat die er al lang zijn. Het wiel moet, zoals zo vaak in de politiek, weer eens opnieuw worden uitgevonden; om moe van te worden. Vuile handen maken en in onschuld wassen.
Op een enkeling na gebruiken alle schrijvers hun handen om tekst te produceren. Als ze dat doen om hun brood te verdienen worden ze daar voor- of achteraf voor betaald. Ook dat is meestal geen vetpot, op de enkele succesvolle scribent na. De gemiddelde schrijver is blij als zijn of haar 'stukkie' gepubliceerd wordt en hij of zij daarvoor betaald krijgt.

Maar we mogen blij zijn als we onze handen nog kunnen gebruiken. Mijn handen verlangen naar werk: vuil werk en veel splinters.




*


12 januari, 2009

B L O G G E N

Wat is er nou zo leuk aan het maken van een blog, waarom vind ik het leuker dan het schrijven van een dagboek, sterker nog waarom schreef ik nooit een dagboek en leef mij nu uit in een bijna dagelijks blog?



Het antwoord is verbluffend simpel en voor de hand liggend. De digitale techniek vind ik leuker dan ik ooit gedacht zou hebben. Die biedt een - voor een simpele digi-ziel als ik ben - al niet bij te benen hoeveelheid mogelijkheden. Het kunnen spelen met plaatjes, teksten, kleur en bewegende beelden en dat alles dan ook nog direct beschikbaar maken voor de hele wereld is iets waar beeldend kunstenaars nog geen twintig jaar geleden alleen van konden dromen. Ik zie het maken van een pagina dan ook bijna als het maken van een beeldje en geniet ervan. Niet elk beeld is een succes, maar dat hoeft ook niet, heb ik ooit geleerd. Soms zou ik willen dat ik er meer van begreep en er dus meer mee kan doen, maar eigenlijk ben ik blij dat dat niet zo is. De beperkingen binnen BLOGGER bevallen mij wel. Voorlopig zijn een plank en een spijker voor mij genoeg.


Toen ik de foto van mijzelf in diepe slaap van L. op mijn scherm kreeg - ik wist niet dat die gemaakt was - moest ik meteen aan werk van Lucian Freud denken, maar ook dat ik 'm moest gebruiken. Maar mijzelf zo te etaleren zou ook niet door iedereen in dank worden afgenomen, dus maakte ik een zwart balkje over mijn intieme delen, maar dat zag er net zo beroerd uit als vroeger de 'afgebalkte' tepels op de foto's bij de oude Amsterdamse nachtclubs met hun pikante dansshows, naast de Phonobar op het Thorbeckeplein. Zonder tekst kon de foto ook niet, tekst op de foto leek de oplossing, maar net als bij het balkje maakt het mensen alleen maar nieuwsgierig.


Lucian Freud, Nude With Leg Up 1992

Vandaag is het Marions sterfdag, zij heeft mij door haar ontdekkingen op het Appeltje, op dit pad gebracht. Jammer dat ze latere ontwikkelingen niet meer heeft mogen meemaken. Ik denk dat ze er prachtige, waardevolle, nieuwe dingen mee zou hebben gedaan. Het bloggen had ze vast opgepikt, ze zou zichzelf nog meer bloot gegeven hebben dan ze al deed.




Kommetje Marion 1992


*

11 januari, 2009


Gravürotypie 1910





Deze twee briefkaarten, waaronder één gericht aan Mejuff: K. Wortel, p/a den Heer J. Wortel, Broodbakker te Kwadijk vond ik los in een foto album van Edith. Ik denk dat ze de kaarten ooit kocht op het oude Waterlooplein; daar stonden mannetjes met schoenendozen vol oude prentbriefkaarten. Het kan best zijn dat ze er nog staan, maar ik kom er nooit meer, de gein is er vanaf. Het heeft even geduurd voordat ik door had waarom ze de kaarten gekocht zal hebben: niet voor de juffers, maar voor de hoeden natuurlijk! Prachtig groteske ontwerpen, een schril contrast met de leren baret (?) die ze later voor Max Heijmans maakte.




foto ANP


*


10 januari, 2009

O P E N E N B L O O T





Tot niet zo lang geleden droeg ik bijna altijd een spijkerbroek, voor nét en een oude om in te werken, hoewel dat verschil niet altijd goed te zien was. Ik kocht altijd twee broeken tegelijk, twee LEE met rechte pijpen. De heavyweight denim is naar mijn gevoel echter niet meer wat het was, het voelt dunner aan en is sneller versleten en dat voor een prijs waar ik 10 'werkbroeken' voor kan kopen! Ik heb nu nog maar één jeans en daar doe ik geen 'werk' meer in.

M'n werkkleding heb ik al meer dan een week niet aangehad, buiten is na het voeren van de kippen niet veel te doen. De deur van mijn atelier doe ik wel van het slot, maar veel heb ik er niet te zoeken. Niet dat het er ijzig koud is, lager dan -2˚ komt de thermometer meestal niet en dat is goed te doen als je lekker bezig bent, maar 'het komt er niet van'. Veel lust heb ik ook niet, moet ik zeggen. Ik zit nu liever achter m'n scherm, daar kijk ik meer langs dan erop! Er is buiten zoveel te beleven!
Heggenmussen, Ringmussen, Huismussen, Merels, Lijsters, Koolmezen, Pimpelmezen, Staartmezen, Roodborsten, Vinken, Kraaien, Kauwtjes, Eksters, Turkse Tortels, Houtduiven, Grote bonte spechten, Boomklevers en niet te vergeten het Bokje, de Koperwiek, de Buizerd en de overvliegende meeuwen. Reigers en soms in een flits de sperwer of een valkje. Wat een drukte, wat een genot!

Toch ben ik geen 'binnenmens' en bovendien krijg ik koude voeten achter mijn bureau, dus trek ik zo nu en dan mijn 'werkjas' aan, zet een muts op en ga naar buiten. Voor ik het weet zit ik dan in m'n goede goed te rotzooien, veeg mijn vuile handen er aan af of blijf aan een spijker hangen.
Een 'spijkerbroek voor alle dag' was zo gek nog niet, misschien moet ik daar toch naar terug.


09 januari, 2009

Houtsnippen raken de kluts kwijt.


Een berichtje met foto van Thea, zij schrijft:

Ik weet dat houtsnippen schuwe bosvogels zijn en met hun lange snavel larven, wurmen en insecten uit de losse bosgrond halen. Als het vriest wordt het moeilijk voor ze in het bos en trekken ze de bewoonde wereld in. En volgens Nico de Haan in zijn OrnithoNieuws van 11 december zijn ze dan vaak niet zo handig bezig. Zijn bericht begon met: houtsnippen raken de kluts kwijt. Ze zijn natuurlijk ook geen bewoning gewend. Een paar jaar geleden klapte er een tegen de voorruit. Die hebben we toen voorzichtig in een doos gezet en gebracht naar het vogelopvangcentrum. Ze vonden dat hij er monter uitzag, maar.... toch 's middags was hij dood.
Die van de foto lag aan de andere kant van het huis; een klap hebben wij niet gehoord en toen wij hem vonden was hij al koud, maar had wel z'n oog open.

OO


B O K J E


BOKJE
foto IVN



KOPERWIEK




Nu er steeds meer sneeuw en ijs ligt en er moeilijker voedsel te vinden is, komen steeds meer wintergasten op onze voederplekken af. Zoals het Waterhoen, die komt zelden in de tuin, nu blijft hij gewoon wachten op de volgende ronde zaden, noten en broodkruimels. De Koperwiek was er ook weer, hoewel we hem/haar niet hebben zien eten is de vogel zeker een kwartier lang bezig geweest zich te 'poetsen'. Maar echt stil zitten, ho maar! De foto is dan ook wat minder vandaar de extra prent.
De meest bijzondere gast was het Bokje, niet dat we dat meteen wisten, we hadden er zelfs nog nooit van gehoord! Buurman Gerard kwam ons vanmorgen halen om een bijzonder vogeltje te laten zien dat bij hem langs de sloot zat. Hij dacht aan een IJsvogeltje, een gedachte waar wij aardig in mee konden gaan. De bouw en houding leken er enigszins op maar de kleur totaal niet. Het beestje bleef heel lang roerloos zitten bij een wakje in het ijs van de sloot, helaas vloog het weg toen ik de camera op hem richtte. Ook in de lucht leek het op een IJsvogel. Het meest kenmerkende was een gele streep van snavel tot staart. Na wat geblader in de vogelgids kwam ik uit bij het BOKJE, een klein lid van de Snippen familie. Na het lezen van de beschrijving wist ik het zeker, alles klopte! Het Bokje op deze foto doet helemaal niet denken aan een IJsvogel, toch bracht vooral de houding van de naar stekelbaarsjes turende vogel ons op die gedachte.



*
**
***

08 januari, 2009

R U I G E R I J P EN P E G E L S
Als tussendoortje.


Foto's Lindsey Kennedy Bogle




Het zijn dankbare dagen voor de makers van wonderschone plaatjes, de weermannen vechten erom en de streekbladen staan er vol mee. Dankzij de spotgoedkoop geworden digitale fotografie en internet, dat voor iedereen die het kan en wil gebruiken steeds simpeler wordt, vliegen de mooie plaatjes de wereld over.

*****
***
**
*


Erinaeceus europaeus



Er scharrelen in onze tuin een aantal egels rond, ooit vond ik er één in het kippenhok, daar had het beestje een lekker warm plekje gevonden achter een baal stro. Een ander was en dat is minder leuk, verdronken in de waterput. Vlak voor de sneeuwval kwam er weer één even buurten, wat ons bevreemde want hij zou in winterslaap moeten zijn.
Volgens de egelopvang mogen ze kattenvoer eten en daar hebben we na dood van Meisje nog wat van staan. En ja hoor, ze kwam erop af en at er lustig op los. Een paar dagen later lag er sneeuw en zagen we een prachtig spoor dat van die egel moet zijn. Het houdt op bij de datsja, hopelijk heeft prikkebeen daar een goede plek voor de rest van de winter gevonden.



**
*