WEER WAT GELEERD... / Cove cutting

Voor de techneuten en andere belangstellenden onder mijn lezers.

Vriend Frans kwam met een vraagje: "Behrend kan jij acht van deze dingen voor mij maken?" Wat hij mij liet zien was een grijs verweerd stukje hout met een groef erin. Een armleuning van een buisstoel.  De buis zo vertelde hij heeft een doorsnede van 22,5 mm. De uitholling in het hout moet daar dus op passen. In eerste instantie dacht ik: "daar moet ik een frees voor kopen", want zo'n model/maat heb ik niet in huis. Voor een frees van 22 mm geschikt voor hardhout moet je al snel een honderdje neertellen.

Vanmorgen schoot mij te binnen dat ik een jaartje geleden op internet iets tegen was gekomen dat ik nu zou kunnen gebruiken. Gelukkig had ik de URL aan mijn bladwijzers toegevoegd en kon ik de procedure opnieuw gaan bestuderen. Het betreft het maken van een uitholling/gleuf met behulp van de cirkelzaag. Het principe is dat je met het materiaal diagonaal over het zaagblad heen gaat. De man die het beschrijft heeft zelfs een tabel gemaakt om als richtlijn te kunnen gebruiken. Daaruit kon ik ongeveer aflezen onder welke hoek ik moest werken. 

Het geluk was met mij, met slechts een beetje verschuiven was mijn eerste instelling goed, dat moet toch ervaring en intuïtie zijn, want ik heb het nooit eerder gedaan! Je moet het wel in een paar stappen doen, in dit geval drie. In drie stappen het zaagblad omhoog tot de juiste diepte is bereikt.

Het hout dat ik gebruik is uit mijn voorraad hardhout van gesloopte pallets, vandaar de zichtbare spijkergaten, maar die komen aan de binnenkant te zitten. De nogal ruwe balkjes heb ik eerst op maat gezaagd, geschaafd en met de frees afgerond.

De buis past er perfect in. 

Dan op lengte zagen en er met het zaagblad op 45˚ een hoekje afhalen.

Die 45˚ hoek op de grote schuurschijf wat grof afronden en op het smalle band machientje afmaken.

Op het eindresultaat mag ik best trots zijn, al zeg ik het zelf. Ik had nooit gedacht in staat te zijn met de cirkelzaag zo'n mooie uitholling te kunnen maken.

TOEN IN MOKUM...

Op 20 februari kreeg ik een mailtje met de volgende tekst:

 Beste Berend,

Je zult je misschien afvragen wie jou een mailtje stuurt. Wel, je oude collega van de fa. Michels, Hans Mulder.

Vandaag was ik iets aan het zoeken op internet en kwam daarbij jouw verslag tegen over Decora,. Een leuk en  mooi verslag van hoe het toen toe ging.

Dan volgt er een heel verhaal met uitleg en herinneringen, maar die kan hij beter zelf vertellen.

Op 9 maart kwam de volgende verrassing: 

Beste Berend,

Het is al weer een hele tijd geleden dat ik om de zoveel tijd de naam Marcuse en het woord 'glaswol' op internet invoerde. Helaas steeds zonder resultaat. Ik gaf de moed echter niet op en tot mijn grote verrassing ontdekte ik een paar maanden geleden op internet (in de Centrale Bibliotheek van Amsterdam) jouw blog! 

Het was een feest der herkenning want ik werkte óók bij de firma Marcuse en óók zelfs een tijdje bij de firma Decora! Ik weet jou zelfs nog heel goed te herinneren ...en dat iemand me toefluisterde dat je beeldhouwer was!... Lach niet, dat laatste gegeven maakte dat je nóg meer indruk op me maakte!... ;-)

De periode bij Marcuse ben ik, net zoals jij, nooit vergeten. Het was, althans voor mij, elke dag een verrassing wat voor moois we weer zouden gaan maken. 

Op 11 maart heb ik de driehoek rond gemaakt, Emily, Hans en ik hebben in dezelfde periode bij de beide bedrijven gewerkt, de één wat langer dan de ander. We blijken veel gemeen te hebben, maar zijn ook zo onze eigen weg gegaan. Onze herinneringen gaan nu in drievoud rond en zoals altijd maakt het één het andere los. 

Ik had ooit gehoord dat de 'baas' van MARCUSE niet meer leefde, maar Emily heeft hem opgespoord en het eerste schriftelijke contact is er geweest.

Over de firma MICHELS / DECORA is niet veel te vinden, maar Hans heeft een fantastisch geheugen.  Ik heb hem aangemoedigd een eigen blog te beginnen en daar is hij vandaag mee gestart.

EEN H TEVEEL in BEHREND...

De baby op de aquarel hierboven ben ik maart 1946, dus nog geen  jaar oud. Hij is gemaakt door de broer van mijn moeder die ook mijn geboorte kaartje maakte voor zover ik weet. Hij wist dus hoe mijn ouders mij vernoemden. Toch schreef hij onder de tekening Behrend en niet Berend Peter. Ik heb hem er nooit over gevraagd, ook niet waarom hij hogenesch als één woord schreef. Dat zijn toch echt twee woorden!

Eén van mijn oudste vrienden schrijft mijn naam ook altijd met een 'h', vandaag was hij op bezoek en ik vroeg hem waarom hij dat toch altijd deed. Hij zei dat hij mij ook 'van' Hogen Esch noemde, (maar dat schreef hij nooit) hij vond de 'h' en 'van' bij mijn dubbele voor- en achternaam passen! Hij dichtte er een zekere standing aan toe. Die standing heb ik/hebben wij niet, we zijn ook niet van adel, maar onze dubbele naam zorgt nog steeds voor verwarring. Twee weken terug was ik bij een vervanger van onze huisarts, hij had verwacht een vrouw te ontmoetten, mevrouw (van) Esch!

TAFELBLAD op POTEN

Het is geen fantastisch plaatje, maar geeft wel weer hoe de tafel er met verchroomde poten uitziet. Wij zijn dik tevreden en vinden het mooi. Het kastje in de vensterbank en de twee houten dingetjes links daarvan zijn ook van mij.

MET DE HAND GEMAAKT

Met de hand gemaakt, 
Hand Made, Lang leve het ambacht.

De titel van deze tentoonstelling in het Rotterdamse museum schept verwachtingen. Verwachtingen die wat mij betreft niet helemaal waargemaakt worden. 
Het is wel een mooi gemaakte tentoonstelling, er is heel veel te zien, maar of de lading de titel dekt betwijfel ik. Het is moeilijk te zeggen of uit te leggen waarom ik er zo over denk. 
Aan het begin van de tentoonstelling mag je een printje meenemen waarop tien stellingen staan. In grote lijnen ben ik het met die stellingen eens en voor diegenen die mijn blog al een tijdje volgen zal dat dan ook geen verrassing zijn. Hoe verwarrend e.e.a. kan zijn laat m.i. stelling negen zien. De bediening van welke machine dan ook vereist vakmanschap, maar een ambacht zou ik het niet willen noemen. Ook in stelling zeven worden vakmanschap en ambacht in één adem genoemd, maar dat kan ook een slechte vertaling zijn.
Van eeuwenoude voorwerpen weet iedereen dat ze met de hand gemaakt zijn, machines waren er nog niet, maar laten zien hoe ze destijds gemaakt werden zou een meerwaarde aan de tentoonstelling geven. Zeker als je daarnaast laat zien hoe het nu gebeurt. In één van de vitrines staan tinnen vazen, een of twee van een paar eeuwen oud en twee glimmende vaasjes van nu. Verder geen enkele uitleg over hoe ze gemaakt zijn, terwijl daar toch heel wat over te vertellen is. B.v. dat je tin kunt gieten en daarna afdraaien, maar ook kunt forceren uit een plaat op een forceerbank. De eerste vazen zullen zijn gegoten, van die twee moderne weet ik het niet. Beide technieken zouden kunnen. Bij sommige opstellingen is wel enige uitleg in schrift of beeld, maar bij het meeste niet. Dat geeft verwarring.
Zoals de expositie nu in elkaar zit is er geen groot verschil met andere tentoonstellingen, want bijna alles wat een museum over het algemeen laat zien is met de hand gemaakt. Soms door een ambachtsman of vrouw die zijn of haar vak verstaat de andere keer het werk van een vakman of vrouw met bijzondere creatieve gaven.

Lang leven het ambacht, maar laat het dan ook zien zou ik willen zeggen.

GEVULDE OMELET

Ooit hadden we meer dan dertig kippen, de laatste jaren waren dat er maar zeven. Tot een paar maanden geleden er ineens een vreemde hen door de tuin liep. Die heb ik 's avonds met een schepnet gevangen en in het hok gezet. De volgende morgen was er even ruzie tussen de dames, maar dat was snel voorbij. Tot onze verbazing liep er de volgende dag een jong haantje langs, die haar kennelijk gevolgd was en ook op het gekakel van de hennen af was gekomen. Voor hem hoefde ik alleen het hek open te zetten en hij voegde zich meteen bij de hen. 
Het koppel is waarschijnlijk afkomstig van buren een eindje verderop, die hebben een hele grote tuin waarin een mini kippenhokje staat. Die beestjes lopen vrij rond zonder dat er een hek in de weg staat. Terug laten halen heeft geen zin zolang ze vrij rond mogen lopen, ze zoeken toch de plek waar het meeste te halen is!
Tot vorige week hadden we na een korte winterstop zo om de dag twee eitjes. Dat is nu opgelopen tot soms wel vier op een dag. Daar is de komende lente debet aan, maar voor ons gevoel heeft dat haantje er ook mee te maken, ze hebben er gewoon weer zin in. 
Vroeger verkochten we ons overschot aan eieren, maar daarvoor zijn het er nu niet genoeg. Lindsey gebruikt er zoveel mogelijk vers, als we het echt niet op kunnen vriest zij ze in om later voor taarten te gebruiken.
Gisteren kwam er een overheerlijke gevulde omelet op ons bord, gemaakt volgens onderstaand recept.

24 MAART 2013, LENTE...

Eén van de drink- en 'badderbakken' voor de vogels heb ik gemaakt van een oude schotel voor satellietontvangst. Tegen het wegwaaien ligt er een rolsteen op die de vogels ook gebruiken als rustpunt. Het water in de schotel is deze winter al vaak bevroren geweest, maar ijspegels hebben er niet eerder aangehangen! De felle oostenwind heeft het water laag voor laag over de rand gestuwd, daardoor is er aan de westkant van de schotel een 'ijsduintje' ontstaan met daaraan hangend de pegels. Het wonderlijke is dat er nog steeds van groei sprake is, want aan het meest linkse pegeltje hangt een druppel die er soms afvalt, terwijl er op de schotel geen water meer te zien is. Het moet een vorm van capillaire werking zijn. Van dooi is vooralsnog geen sprake.

TEKENING

Voor deze tekening van 56X68 cm heb ik niet veel hoeven doen, hij is mij in de schoot geworpen.
Vorige week heb ik weer een stapel pallets opgehaald en deze tekening zat daarbij. Meestal is een pallet gemaakt van planken en latten, plaatmateriaal is een uitzondering. Deze pallet is helemaal opgebouwd uit multiplex, ook de dwarslatten en de tussen-blokken zijn van multiplex. Wel een heel goedkope of afgekeurde plaat. Hij is niet goed gelijmd en geperst en daardoor ook verschillend van dikte. Wat ook kan is dat het slechts de kern van een multiplex plaat is, zonder de meestal gave deklagen. Want wat ik als tekening laat zien zijn 'invulstukken'. De tussenlagen van multiplex worden meestal van goedkopere houtsoorten gemaakt waar vaak onregelmatigheden/gaten in zitten. Die gaten worden met min of meer gelijkvormig gesneden stukken ingevuld, waar je na het persen niets meer van terugziet. Bij goedkopere plaatmaterialen zijn die stukken soms ook aan de buitenkant te zien, maar zeker als je zo'n plaat doorzaagt en de zaagsnede bekijkt.
Dit stuk ziet er zo leuk uit door de vorm van de invulstukken, de golving van het niet goed gelijmde hout en de spijkerkoppen. Voor mij zijn het voorbij zwemmende vissen, maar je kunt het natuurlijk ook gewoon bekijken als een slecht gemaakt stuk plaat.

Als je kijkt naar dit filmpje is het misschien wat beter te begrijpen waar ik het over heb.

HERPLAATSEN II

In Nieuwegein stond sinds 1985 tot een paar jaar geleden een beeld van onze vrienden F&M op het Marktplein. Vanwege vernieuwing van het stadshart moest het weg, maar 'De Krul', zoals de bewoners het beeld zijn gaan noemen heeft een nieuwe plek gekregen en gisteren was de 'herinwijding' zoals de wethouder het noemde. In het bedrijfsrestaurant op de vierde etage van het schitterende nieuwe stadhuis stonden de gebakjes met een eetbare afbeelding van De Krul al klaar. Na een korte speech ging het gezelschap lopend naar de nieuwe lokatie.

De stralende blauwe hemel en het waterige zonnetje deden de snijdende kou even vergeten. De paarse ballonnen aan weerszijden van De Krul waren de stands-in van het door te knippen lintje.

De 'herplaatsing' is met deze handeling bijna afgerond, aan weerszijden van De Krul wil de wethouder nog lichtbakken om het beeld ook in de avond tot baken te laten zijn.

In de winter van 2010 hebben de 'Nieuwegeinse wildbreisters' De Krul ingepakt met tientallen meters wol. (Dan heeft hij het ook warm.) Een verslag daarvan is hier te vinden.
Mij zijn de twee gedaantes van De Krul even lief, glanzend in de zon of kleurrijk ingepakt tegen de kou.

http://nieuwegein.nl/infotype/news/newsitem/view.asp?objectID=40659

TAFELBLAD

Dit is de onderkant van een tafelblad in wording, een blad gemaakt van een restant vloerdelen, nieuwe vloerdelen uit het huis van mijn randdochter. Het heeft een prachtige rood/bruine toplaag van JATOBA. De vloerdelen zijn 18 mm dik. Om het tafelblad enige body te geven heb ik langs de zijkanten stroken gelijmd van het zelfde materiaal. Het blad lijkt nu drie lagen dik. Om verschuivingen te voorkomen heb ik laag voor laag gelijmd. De lithostenen liggen er op omdat de delen doorgezakt waren en om verschuiving tijdens het werk te voorkomen. Op één van die stenen is nog vaag de tekening te zien van de trouwkaart van mijn ouders. Ik gebruik ze al jaren als ik ergens gewicht op moet hebben. Ondanks al mijn voorzorgen heb ik toch de schaafmachine langs de randen moeten halen om de drie lagen echt gelijk te krijgen. Als voorlaatste handeling een rondgang met de schuurmachine en als allerlaatste een laagje olie, in laten trekken, uitpoetsen en dat nog een keer of twee herhalen. Dan ziet het er prachtig uit en kan het tegen een stootje, hoop ik.
Het vervelende was dat de temperaturen de laatste week zo laag bleven, voor zowel het lijmen als later voor  de olie moet er minimaal zo'n graad of 8-10 in de werkplaats zijn. Ik stook er niet, dus sleepte ik de blikken heen en weer en keek met argusogen naar de thermometer. Ik denk dat het goed gegaan is.
Er komen verchroomde tafelpoten onder om het af te maken.
Het transport naar Amsterdam en het gesleep over de trap naar boven zal een avontuur op zich worden.
Maar 'we gaan ervoor', zoals menig quiz kandidaat van nu zou zeggen.