K L I E K J E

Het enige van eigen grond in dit heerlijke ontbijt van deze zondagmorgen zijn de eitjes. We hadden een kliekje over van twee dagen geleden. Boerenkool stamppot met echte grove rookworst (dus niet die bekende van Unox) stond op het menu. De worst was opgegaan, maar van de stamppot hadden we wat over. Behalve van het door L gemaakte ontbijt met eieren, plakjes spek, uien, paddestoelen en tomaten, ben ik bepaald geen liefhebber van een warme hap op de vroege morgen. Deze variant is echter een aanrader!

Het kliekje in een koekenpan opbakken, spekblokjes en eieren in een andere klaarmaken, serveren op voorverwarmde borden en bestrooien met wat geraspte belegen kaas (die hadden we ook over).

Een lekkerder begin van de zondag kan ik mij niet voorstellen.

*

D U B B E L


M I S T I G

Meestal wel, soms niet of andersom. Het moederschap is mij niet gegeven, zelfs niet het vader- of ouderschap. Toch ben ik voor mijn gevoel kort vader geweest van een zoon die er nooit was, een zoon die ik alleen als plaatje ken, een Polaroid door de gynaecoloog gemaakt, die het per ongeluk op z'n buro had laten liggen. In mijn herinnering zie ik een jongetje van zeven maanden, waar alles op en aan zit, niets mis mee. Maar volgens de deskundigen had het embryo geen overlevingskansen, het had hooguit twee dagen na geboorte te leven. Dat was niet wat wij - na altijd geroepen te hebben dat we er niet aan zouden werken, maar dat een kind altijd welkom zou zijn - ons voorgesteld hadden. Marion kreeg 'kloek'gevoelens, stelde een eventueel kind boven haar werk en mijn bezorgdheid kende geen grenzen. Onze slaapkamer kreeg een 'lollig' behangetje en de eerste babykleertjes kwamen in huis.
Zij liet blijken een aanstaande moeder te zijn.
Als het kind gezond geweest zou zijn, had ik nu een nazaat van een jaar of veertien en was mijn leven na Marion's dood heel anders verlopen.
Wat zo dubbel is, is het gevoel dat ik heb blij te zijn dat het joch er niet is en het toch mis! Het zou een last geweest zijn als het inderdaad een zorgenkindje was, die last had ik maar ook Marion niet willen dragen (en zouden dat ook anderen niet hebben willen aandoen).
Het is goed zoals het nu gelopen is, het houdt mij alert.

Een vrouw die zwanger is, wordt een goede moeder als zij moeder wil zijn.
De verwekker gaat mee, als hij een vader wil zijn.

*

B a a n t j e s

Bij al dat terugblikken in die donkere dagen voor kerst passeren ook de baantjes die ik ooit gehad heb, of liever gezegd de werkzaamheden die ik ooit verrichtte. Ik wilde al veel eerder een lijstje maken, maar dat kwam er nooit van. Het is er nu wel, maar ik zal zeker wat vergeten zijn. Van een paar van die baantjes zal ik wat meer vertellen.


vakantie baantjes:
Krantenbezorger
Medewerker papiermagazijn AH Zaandam

(Het zal rond 1958 geweest zijn. Het was het saaiste baantje dat ik ooit had, maar één ding is mij bijgebleven: een mechanisch vouwapparaat - machine durf ik het niet te noemen - die een grote rol bruin sitspapier wist om te plooien tot een zig/zagstrook die gebruikt werd in dozen bonbons. De ouderen onder u zullen het nog kennen. Het apparaat raakte zo snel ontregeld dat slechts de helft van de rol het beoogde resultaat behaalde.

Medewerker plantsoenendienst

Voor koppelbazen/uitzendbureaus:
Verhuizer
Schoonmaker
Medewerker in tingieterij

(Ik dacht in een tinnenkannetjes-/figuurtjesgieterij terecht te komen. Wat ik moest doen was anti-aangroeielektroden voor de scheepvaart van de gietnaad ontdoen. Een smerig ongezond werk zonder masker of enige andere vorm van bescherming.)

Handlanger in gietpannenfabriek, Düsseldorf

(De vraag was of ik in een pannenfabriek in Duitsland wilde werken; waarom niet? Ik dacht dat het om kookpannen ging. Om half zes in de morgen moest ik klaar staan, dan kon ik samen met nog twee andere jongens in een rode MG cabrio meerijden naar het Ruhrgebied. De pannen die de fabriek maakte, hadden niets met het fornuis te maken, maar alles met de Hoogovens. Het bleken 'gietpannen' van drie meter of meer hoog te zijn, bestemd voor ijzergieterijen. In die fabriek heb ik geleerd om met de snijbrander oude klinknagels te verwijderen zonder het oude gat groter te maken. Ook het opstoken van de nieuwe nagel zonder die te verbranden was een kunstje dat ik onder de knie kreeg, evenals het pneumatisch klinken. De nieuwe 'pannen' werden/worden gelast, die van voor de oorlog geklonken, het was dus een reparatieklus waar de fabriek extra personeel voor nodig had. Ik heb er veel geleerd.)

Medewerker (nachtdienst) broodfabriek
(Dit was een baan van 8-8 zonder onderbreking bij CARELS broodfabriek ergens in de buurt van Osdorp. Ik stond daar aan de 'voorgesneden broodjes'. Er was geen enkele hygiënische controle, geen werkkleding of petje. In mijn dagelijkse kloffie, zonder verplicht handen wassen, moest ik een baksel van zo'n twintig kleffe witte broodjes van de bakplaat pakken en op de band voor de snijmachine leggen. Dan had je voorgesneden broodjes, in de 60er jaren zeer populair. Ik heb ze nooit meer gekocht. Het gesneden brood van CARELS was in geel cellofaan verpakt. Aan die verpakkingsmachine heb ik ook gestaan, d.w.z. dat ik het van de band gevallen brood van de vloer moest oprapen en opnieuw moest invoeren! Ook dat brood laat ik lekker staan.)

Chauffeur elektrotechnische groothandel
Technisch monteur
Stellingbouwer
Standbouwer

In vaste dienst:
Glaswol etalagedecoratiemateriaalmaker
Polyester etalagepoppenplakker
Jongen algemene dienst Zuiderkerk
Docent beeldhouwen/vormgeving

in Amsterdam/Tilburg:
Adviseur beeldende kunst
Commissielid FvdBK

Misschien dat ik in een later blog nog terugkom op andere baantjes.

$

D e l i g h t

en het verdronken landje

Delight hangt er weer, fris gewassen en een nieuw lusje rijker. Het was een klusje van niks, maar eigenlijk niets voor mijn altijd grauwe, grove handen.
Die handen rommelen liever op het landje, maar dat staat nu voor een groot deel blank. Het 'nest' met de mosselen is nu onbereikbaar ver weg. Het is altijd een mooi gezicht dat hoge water, nog fraaier als het vriest.

.

D E C E M B E R M A A N D

Sinds Marion's dood krijg ik in december een opgeblazen gevoel, moet vaak naar het toilet, meestal om lucht 'af te blazen' en kan ik mij moeilijk concentreren. Nu na twaalf jaar dacht ik er van af te zijn, waarschijnlijk door mijn eigen sores opzij gezet. Niets is minder waar, het gevoel is terug.

30 / 12 / 1994
Vandaag is de huisarts weer geweest, de derde keer deze week. Dinsdag, de dag na kerst had ik hem gebeld omdat M alles wat ze at er gelijk weer uitspuugde. Een gevolg van de pijnstillers, of juist van het stoppen van de hormonenkuur? Nieuwe, vreemde pijnen staken de kop op. Zouden de uitzaaiingen tot de ingewanden doorgedrongen zijn, of is het een simpel te genezen maagkwaal? De huisarts kon geen bevredigend antwoord geven. Zijn geklop en geluister leverde niets herkenbaars op. Het zullen die hardwerkende tumoren dus wel zijn. Voor woensdag hadden we een afspraak in het ziekenhuis, bloedprikken en een botscan. Het was duidelijk dat dat niet ging, dus afgebeld. Bolt was het daarmee eens en zou contact opnemen met de internist. De botscan kon wachten, het bloedprikken niet. Donderdagmorgen vroeg is er (thuis) bloed afgenomen. Vandaag, vrijdag komt de huisarts met de uitslag. Voor dit moment een positieve, er is geen sprake van een te hoog calciumgehalte in het bloed. De APD infuzen werken dus. Het bezinksel is ook op peil. Maar de pijnen blijven. Dus toch uitzaaiingen in de lever, nieren of waar ze ook maar kunnen zitten? Het verhogen van de milligrammen pijnstillers lijkt de enige remedie. We zitten nu op 3 x 40 mg. Het maximum is 130-140 mg. We zitten dus nog lang niet aan de bovengrens. Omdat de pijn ‘s morgens vroeg het hevigst is, is het advies ‘s avonds een dubbele doses te nemen om de nacht pijnloos en slapend door te komen. De nacht is een crime, een angstig zwart gat, uren om bang voor te zijn. De nacht neemt. We ‘slapen’ dus met het licht en TV aan. Ik verstop me onder dekbed en kussen maar hoor alles. Ik heb me aangeleerd ‘wakker te worden’ als ik denk dat het echt moet. Dan zet ik thee, maak warme melk en schud het bed op. Aan de pijn kan ik niet meer doen dan hand in hand weer in te slapen. Het zijn de momenten waarop je gaat twijfelen. Mag of moet ik slapen veinzen? Moet ik aan mijzelf of M denken? Als het nodig is, ben ik er, maar de keuze is zo moeilijk. Als ik vraag: zal ik nog wat te eten of te drinken maken, krijg ik als antwoord: ik laat het wel weten als ik iets wil. Als ik een boterham klaarmaak voor mijzelf zegt M : krijg ik ook nog wat te eten? ‘T lijken simpele problemen maar soms niet te overbruggen. Steeds weer kiezen, nadenken, overleggen met mijzelf. Moet ik toegeven, of om haar bestwil meegeven. Als gezonde mensen maak je ruzie, praat je het uit en kun je het aan. Onze situatie is anders geworden, maar geen psycholoog kan echt vertellen hoe het moet.

6/1/1995
Gisteren en vandaag heeft M praktisch de hele dag geslapen, eten nihil. Vanmiddag was Bolt er weer. De ontsteking of tumor in het linkeroog is erger geworden, in de ooghoek bij de neus zitten slierten pus rond een 'kussentje' in een vlies. Hiervoor moet ik zo bij de apotheek pendruppels halen; beide ogen druppelen! Van de sneeuw die vannacht gevallen is, kan ze helaas niet genieten.

7-8/01/95
Het weekeinde was een hel, in/uit bed door verhevigde pijn, msc opgevoerd tot 3X70mg. De pijn werd iets minder, maar aan alles kon je merken dat de doses eigenlijk hoger moest, maar dat wilde ze niet. De wartaal die ze spreekt wordt onbegrijpelijker. Tot drie keer toe heeft M haar drinken uit de handen laten vallen/ glijden. Ik heb bijna de hele dag naast haar gelegen. Een half kopje soep is er 's avonds in gegaan, het drinken in het algemeen wordt minder.

De volgende dag heb ik de huisarts gebeld en gezegd dat ik het niet meer aankon. Om vijf uur in de middag hebben we haar met een smoes in de ambulance kunnen krijgen en naar het ziekenhuis gereden. Drie dagen later is ze overleden.

+

D e l i g h t

Als ontwerper kom je soms voor verrassingen te staan: je denkt een pracht oplossing voor een probleem te hebben, maar op den duur blijkt die toch niet de juiste te zijn. Vaak hoor je daar niets van omdat het product allang door de klant naar het rijk der kabouters is gezonden. Maar er zijn ook klanten die de ontwerper 'toevallig' kennen, sterker nog bevriend zijn en hem met een 'probleem' lastig kunnen vallen. De wandlamp Delight waar het nu over gaat hangt al jaren in mijn huis, het is een prachtding gemaakt van glasvezeldoek. Het zwakke punt is dat het ophanglusje ook van glasvezel gemaakt was. En een glasvezel krijgt het moeilijk als het jarenlang over een spijker moet hangen, dan breekt het! Ik denk dat ik mijn doek al twee keer vervangen heb, steeds met een nieuw glazen lusje. Gisteren waren we op bezoek en legde ik hem mijn probleem opnieuw voor en wat blijkt? Hij heeft een oplossing gevonden in de vorm van een bandje dat niet van glasvezel is, maar een of andere kunstvezel die sterk genoeg moet zijn om het lang vol te houden. Ik heb een stukje meegenomen en zal het morgen met wat siliconenkit vastzetten, dan kan de lamp weer jaren mee!

+

DRIVER VELLAH

Het zal je maar overkomen, al bijna een jaar je rijbewijs, maar nog nooit alleen gereden. Voor je het weet ben je alle lessen weer vergeten, de ritjes met anderen ten spijt. Gisteren was het zover, een uitgelezen moment om het te gaan doen. Vellah kreeg een uitnodiging van De Kleine Aarde, waar ze freelance voor schrijft, voor een 'kennismakingsdag'. Maar Boxtel met openbaar vervoer vanuit de grote stad is een crime en wij wonen er betrekkelijk dichtbij. Vrijdagmorgen om half tien vertrok ze voor het eerst alleen in onze auto met een 'memory'briefje op het dashboard. Ze had het niet eens nodig: om kwart over belde ze dat ze er al was! Geen enkel probleem, gewoon gedaan!
Rond zessen zou ze thuiskomen; dan is het al donker denk je meteen en bovendien regende het, ook niet leuk voor de eerste rit. Maar ze was er, trots en zelfverzekerd en zij niet alleen.

Vandaag mocht ze het voor de foto overdoen.

+

Even lullen.

Morgen is het wit.
Op straat
staat de tube leeg geknepen
blauw te worden.
Zwart vervaagt
en vraagt de iele lijnen
kalm te blijven, rustig
af te wachten opdat
wit zich weer kan vullen.



*

M O S S E L E N

Het nesteilandje dat ik een tijdje terug in het water legde wordt nu al gebruikt! Zeker zeven open mosselschelpen zitten tussen de twijgen geklemd. Het is mij niet duidelijk of er lege schelpen als bouwmateriaal gebruikt worden, of dat het eiland als 'aambeeld' gebruikt wordt. De schelpen zijn niet kapot. Ik ben benieuwd hoeveel er nog bijkomen.

*

ms Z U I D E R K E R K
brieven

Ik was minderjarig toen ik de reis van mijn leven wilde gaan maken, mijn ouders moesten daarom toestemming geven. Omdat ik niet zeker wist of zij die zouden geven, besloot ik alle stappen te nemen die voor het verkrijgen van een monsterboekje noodzakelijk waren en pas in laatste instantie mijn vader de machtiging te laten tekenen. Tot mijn grote vreugde vonden ook zij dat het dé kans van mijn leven was om iets van de wereld te zien en gaven ondanks de vermeende gevaren van het leven aan boord zonder morren hun toestemming. De reis kon beginnen!

Het contact met het thuisfront ging in 1963 nog via brieven of radiotelegrafie, een marconist was onontbeerlijk. Op mijn 18e verjaardag zaten we ergens op de Indische Oceaan en kreeg ik een telegram van mijn moeder. Mijn moeder moest daarvoor naar het postkantoor om de telegramtekst door te geven. Vervolgens maakte die tekst een lange reis door de ether om door de marconist op de Zuiderkerk opgevangen te worden. Die man plakte het tekststrookje op een van huis meegebracht telegramformulier, plakte het dicht en bracht het naar mij! En ik was er hartstikke blij mee!
Alle andere noemenswaardigheden maar ook flauwekul gingen per brief. Mijn ouders kregen daartoe een lijst met adressen waarnaar zij konden schrijven, mijn moeder maakte daar dankbaar gebruik van, mijn vader heeft nooit een brief geschreven. Wat hij wel gedaan heeft is alle brieven die ik naar huis schreef bewaren om ze een paar jaar voor z'n dood aan mij te geven. Ik ben hem er dankbaar voor.

Dit zijn de boten van de handelaren die voor de 'grote oversteek' langszij kwamen om hun handel aan te prijzen!

Deze man, pikzwart en afkomstig ergens uit Afrika, woonde samen met een maat in de 'laundry', ze spraken nauwelijks Engels en zeker geen Nederlands. Voor ons gevoel waren ze constant stoned, ze kwamen nooit aan dek, laat staan in de messroom en mochten nergens van boord. Geen idee wat en waarvan ze aten. Maar iemand aan boord moet geweten hebben wie en wat ze waren. Voor mij waren ze een raadsel.

Deze prachtige man met hoofddoek is een 'bewaker', ik denk dat hij in Port Said aan boord kwam en er pas in Aden afging. Hij zit bij de gangway en moest er voor zorgen dat er geen vreemde gasten aan boord kwamen, handelaren vielen daar kennelijk niet onder!

%