EKSTER CAPRIOLEN

Bericht aan de overlevenden 

Een ekster heeft de aardige gewoonte om voedsel, maar ook andere zaken ergens te verstoppen voor later. Toevallig zag ik dat deze middag vlak voor mijn neus, achter het raam gebeuren. Een ekster verstopte een nog niet gepelde pinda bij een ontluikende kerstroos en bedekte de aardnoot met blad en verdween. Ben benieuwd of hij het terugvindt of dat we een bijzonder groeisel in de tuin krijgen.

Uit ervaring weet ik dat wat uit het blikveld verdwijnt zo vergeten is. 

Zonder mijzelf op de borst te kloppen kan ik zeggen dat ik heel wat scheten heb gelaten, eieren gelegd of zaadjes gezaaid. Heel veel daarvan is verdwenen omdat ik het 'maken' leuk vind maar er daarna geen raad mee weet. Van sommige dingen ben ik blij dat ze in het niet verdwenen zijn, andere maaksels bestaan alleen nog maar als afbeelding en kom ik tot mijn eigen verrassing zo nu en dan tegen. 

Toen de BKR (Beeldende Kunstenaars Regeling of juister Contra Prestatie) op hield te bestaan in 1987 en de overheden van de aangekochte werken verschoond wilden worden, werden de makers in de gelegenheid gesteld hun eigen werk weer terug te halen. Werk dat met gemeenschapsgeld (pot van Sociale Zaken) was aangekocht. 

Wat veel mensen niet weten is dat niet al het werk terug gehaald kon worden. Werk van kunst historisch belang (volgens de deskundigen) bleef in het depot van Rijk of gemeenten. Veel van het werk is uitgeleend en nooit meer teruggebracht. Andere schilderijen, prenten, maar vooral kwetsbare beelden of objecten hebben de vele transporten niet overleefd en zijn in de container verdwenen zonder dat de maker daar iets van weet. Van mijn eigen werk weet ik dat er twee vernietigd zijn met mijn toestemming. Mijn in elkaar gesoldeerde mobile "Bericht aan de overlevenden" uit 1967 was dusdanig verfrommeld toen ik het in het depot tegenkwam dat ik het zelf verder in elkaar heb getrapt met de mededeling: "voer het nu maar af." Het was het eerste werk dat van mij werd aangekocht, ik kreeg er hfl.8.000,00 voor waar ik een jaar mee moest doen. Niet echt een vetpot. Het tweede werk waar ik toestemming tot vernietiging voor gaf was: "Monument voor een betonwerker" uit 1979. Ze wisten zich geen raad met dat blok beton, alleen de perspex kap heb ik teruggekregen.

Overigens is het zo dat de aankoopcommissie de prijs bepaalde en die was altijd hoger dan die ik er zelf voor gemaakt zou hebben.

Monument voor een betonwerker

Ik weet niet precies hoeveel werken van mij door de BKR commissie zijn aangekocht in de tien jaar dat ik er gebruik van maakte, maar het zal ergens tussen de 15 en 20 stuks zijn. Het schriftje waar ik alle aankopen  in bijhield heb ik op een kwaad moment in mijn leven weggegooid. Het laatste object dat van mij aangekocht werd, "Groundeffect vehicle" uit 1978 bracht een jaarinkomen op, maar heb ik nooit meer teruggezien. Heli 02 met als titel "verboden te fotograferen" heeft volgens zeggen jarenlang in de artotheek Osdorp gestaan, maar ik heb het werk nooit meer gezien. 

Van alle aangekochte werken heb ik er in 1994 vier teruggehaald die nog in redelijke staat waren. Wat er met de rest is gebeurd weet ik niet.

Op mijn zoektocht op het net kwam ik één werk tegen waarvan ik was vergeten dat ook dat ooit was aangekocht. Het staat op de lijst vermissingen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, De titel is niet helemaal correct, maar als het vermist wordt moet het ergens geweest zijn, ik heb geen idee waar.

Voor sommige collega's zijn de depot's geweest als het verstopte voorraadje van de ekster, zij kregen werk terug uit een periode die in hun eigen collectie ontbrak. 

ZOEKPLAATJE

De tuin is weer groen, de sneeuw is verdwenen uit het Land van Heusden en Altena. Dat is nou typisch Nederland, denk je net nog een aantal weken van de winter te kunnen genieten is alles al weer voorbij, kan de sneeuwschuiver weer in de stalling. De vogels vinden hun voer weer elders op een stel luiaards na.
Vlak voor de dooi kregen we bezoek van een groep meeuwen, ze zijn er altijd, maar komen zelden op visite. Ze slapen elke nacht op het water aan de noord kant van ons huis en foerageren op de akkers aan de zuidkant. Maar met sneeuw op het land mogen de boeren niet bemesten en ploegen ze meestal niet, dus komt er dan geen voedsel voor de vogels vrij.
Ze zoeken het dan elders, bij voorbeeld bij ons of de brood strooiende buurvrouw.
Ik was net snel genoeg om een paar foto's te maken, maar de meeuwen zijn ook snel en daardoor niet altijd op de 'gevoelige digitale plaat' te pakken. (Moeten we ook wat anders voor verzinnen.)

Hoeveel meeuwen zijn er op het plaatje te zien?

VERKWISTEN en GELUK

De Nederlanders gooien elke dag 400.000 broden weg volgens Milieu Centraal, het lijkt mij nogal veel maar deze onafhankelijke (?) voorlichtingsorganisatie zal het wel weten. We gooien met z'n allen zo'n veetien procent van onze dagelijkse boodschappen ongebruikt in de KLIKO beweren ze en dan gaat het niet om botjes, schillen en pitten zeggen ze daar nog bij. Wij hebben het geluk een grote tuin met veel vogels en wat kippen te hebben. Als er al wat van ons voedsel overblijft gaat het dan ook de tuin in, direct of via een omweg. In deze barre tijden halen we zakken vol brood, broodresten en kruimels bij de bakker en de super in het dorp. Soms zitten er in de zakken van de bakker hele, gesneden broden. Van de zomer hebben wij daar zelf van genomen want er was niks mis mee. Als we vlees of kip hebben gegeten worden de botjes opgekookt en kan er weer een bakje bouillon de vriezer in. Uit de schappen van de super nemen we vaak de afgeprijsde artikelen en genieten daar dan nog vaak dagen, weken of zelfs maanden van na de 'houdbaarheidsdatum'. Alleen met vers vlees en zuivel moet je opletten, maar voor directe consumptie is ook dat meestal goed.

Maar het is niet alleen de houdbaarheidsdatum waardoor er zoveel de KLIKO in verdwijnt, er wordt vaak gewoon teveel gekocht.

Maar ook bij de non-food waren en bouwmaterialen is er sprake van enorme verspilling , kijk maar eens wat er zoal in de containers langs de straat verdwijnt. Een aantal maanden terug heb ik een vriend geholpen met opruimen na renovatie van een appartement. Ik schrok en was verbijsterd, maar kon er niets van zeggen. Soms bijna volle emmers verf, tientallen rollers en kwasten vastgeplakt in opgedroogde verfbakjes verdwenen naar het chemisch afval. Een aantal op maat gemaakte Luxaflex zonweringen en twee grote ventilatoren voor aan het plafond gingen als oud vuil de containers in. Het busje zat vol met voor het merendeel herbruikbare spullen, ik kon wel janken.

Ik ken meerdere collega's die 'goedkope aanbiedingen' niet kunnen weerstaan. De één had een wand vol gereedschap, keurig gerangschikt, maar zeker voor de helft in de nog niet geopende originele verpakking. Gekocht in een opwelling in de veronderstelling het ooit te gebruiken. De ander had laden vol mooie houten doosjes met frezen, boortjes en ander klein gereedschap waarvan hij niet eens wist wat hij er mee kon doen. Een derde had dozen vol laselektroden in alle maten terwijl hij alleen maar 2.5 mm gebruikte. 

Eén keer heb ik ook zo'n mooie houten verpakking gekocht met daarin een vernuftig apparaatje om de messen van mijn vandiktebank op de juiste hoogte te stellen. Ik kan er niet mee overweg, maar dat zal wel aan mij liggen.

Zelf koop ik zelden schroeven per stuk, maar altijd per doosje, de meesten worden gebruikt en vaak weer hergebruikt als dat mogelijk is. Nu nog profiteer ik van spullen die ik dertig jaar geleden in grootverpakking aanschafte, een enkele keer kom ik iets tegen waarvan ik denk wat moet ik er mee. Ik heb geleerd het niet weg te doen omdat ik het dan geheid daarna nodig heb.

Mijn vrouw staat vaak versteld als ik weer ergens een snelle oplossing voor heb omdat ik het benodigde gewoon in huis heb.

Een kennis kocht een blisterverpakking schroeven omdat hij er twee nodig had en deponeerde de rest in de KLIKO, die kennis moet dus voor elk schroefje weer naar de DHZ zaak en die zaken spinnen er garen bij. Spijkers (draadnagels) gebruik ik niet zo veel meer, maar ik ben altijd weer blij als ik de goede maat in huis blijk te hebben. Spijkers kocht je vroeger los, per gewicht net als meel of boter. Daarna kwamen de kiloverpakkingen in die bruin papieren zakken met als sluiting een spijker die erin geslagen zat. Spijkers zijn eeuwen houdbaar, vertint of niet in het gebruik maakt het niets uit. De kromme spijkers die bij het demonteren van pallets vrijkomen gaan bij mij in de emmer met oud ijzer, een enkel bijzonder exemplaar sla ik recht als aandenken, maar vooral om mij te herinneren aan de mensen die geen blisterverpakking kunnen kopen, maar al gelukkig zijn met een recht geslagen kromme spijker.

SNEEUWSCHUIVER / SNOW PLOW

Bij het vallen van de eerste vlokken had mijn schuiver al paraat moeten staan. Maar zoveel sneeuw krijgen we meestal niet in de lage landen dat een sneeuwschuiver een onmisbaar attribuut is. Ik ben dus begonnen met het ombouwen van mijn zitmaaier toen de eerste sneeuw er al lag.

Als je de motorkap van de maaier afneemt (een simpele handeling) komt het redelijk stevige chassis in zicht. In dat chassis (op de foto zwart) zitten genoeg ongebruikte gaten om iets aan vast te zetten. Van wat stevig restmateriaal laste ik het deel in elkaar waar de schuiver aan komt te hangen. Dat stuk heb ik met aluminium primer uit een spuitbus behandeld. Ik hoop dat dat kan blijven zitten als ik de motorkap er weer opzet. Dat had ik natuurlijk moeten testen maar daarvoor gingen de ontwikkelingen te snel.

De volgende stap was het creëren van een driehoekvormige ophanging van de schuif met de nodige ruimte (speling) om de schuif los van de grond te kunnen krijgen. Daartoe boorde ik gaten van twee centimeter en draaide staf op de draaibank af tot dezelfde maat. De buis van de driehoek heeft een grotere inwendige diameter waardoor er beweging mogelijk is. 

Het hefmechanisme waar je onder zomerse omstandigheden het maaidek in hoogte mee verstelt kon ik op zich niet gebruiken, maar de handel waarmee je dat doet wel! Via een kantelbare hefboom voorop en een paar stangen kan ik de schuif vrij van de straat trekken. In een later stadium heb ik daar nog een spanner tussen geplaatst om het teveel aan speling op te heffen.

Zo'n schuif moet de sneeuw links of rechts af kunnen voeren, daarom een draaipunt in het midden en een snel te verplaatsen beugel om de schuif in gewenste stand te kunnen fixeren. De schroef ogen waar de beugel in hangt zijn de enige onderdelen die ik heb gekocht, maar dat had ik natuurlijk ook anders kunnen oplossen.

Na de eerste proefrit was het duidelijk dat er onderaan de plaat iets moest komen omdat de rand te scherp is om hobbels in de bestrating te nemen. Ik moest te vaak achteruit of de schuif omhoog trekken om over kleine oneffenheden heen te komen. Als proef zaagde ik een paar stukjes buis in de lengte open en schoof die over de plaat. Dat werkte prima, maar ik kon geen goede manier vinden om ze vast te zetten.

Van een twee en een halve centimeter dikke oude kunststof snijplank (HMPE) uit de vleesverwerkende industrie zaagde ik drie stroken van vijf centimeter breed en maakte er het profiel van zoals op de foto's is te zien. Met M6 boutjes en rvs dopmoeren uit mijn verzameling zette ik ze vast aan de plaat.

Die plaat zelf overigens heb ik al jaren terug van een oude stalen deur gesloopt en toen al omgevormd tot een schuif voor achter mijn Mitsubishi trekker. Van de oude ophang constructie is alleen het U profiel onderaan de plaat blijven zitten.

Met nog een paar kleine aanpassingen in het verschiet, heeft mijn speeltje zich nu al bewezen.

We kunnen weer zonder glibberen naar boven, toch wel aan te bevelen voor onze ouder wordende botten.

KRAMSVOGEL / TURDUS PILARIS

Het is volop winter, de sneeuw blijft liggen en de vogels zijn op zoek naar voer.

We kunnen het voer blijven aanslepen, zakken oud brood en kruimels van de super en de bakker,  vetbollen, takjes gierst, netjes pinda's en zonnebloempitten en appels. Om de vogels echt te verwennen mengt L. strooivoer met havermout, muesli met rozijnen, broodkruimels en cornflakes. Voor de echte liefhebbers smeert ze ook nog pindakaas her en der op takken en op voor duiven en merels verboden plekjes. 

Maar de merels zijn veel slimmer dan zij denkt, ze zijn de staartmezen meestal te snel af, maar die zoeken door tot er echt niets meer te vinden is.

Vandaag zat er tussen de zeker vijftien merels, tientallen mussen, mezen en vinken een grijze gast die ik niet meteen thuis kon brengen. Hij ging de strijd aan met de merels en vrat de appel helemaal leeg! Het bleek toch de Kransvogel te zijn, met volgens het boekje het grijze verenkleed van de eerste winter. De Kransvogel passeert hier vaker, maar dan in grote groepen. Ze blijven zelden hangen. Deze vogel was alleen en bleef meer dan een uur.

We zijn benieuwd of hij er morgen weer is.

BODEMVONDSTEN

Twee van deze drie bodemvondsten ben ik zelf in de tuin kwijtgeraakt. De derde zal waarschijnlijk de oudste zijn, het is de tien centimeter lange, vierkant gesmede nagel rechts op de foto.

De messing ZIPPO aansteker is tijdens het frezen ergens in de jaren tachtig uit mijn broekzak verdwenen. Ik weet nog dat ik meteen ben gaan zoeken op de plaats waar ik dacht dat het gebeurd moest zijn. Pas vorig jaar vond ik hem terug op een hele andere plek in de moestuin. Van het prachtige, gepolijste messing is niet veel meer te zien.

De schaar waarvan ik de helft een aantal maanden geleden weer terugvond heeft een lange geschiedenis. Hij was prachtig strak vormgegeven en behoorlijk scherp, wij gebruikten hem in de keuken.
Ik vond de schaar ooit op een parkeerplaats langs de snelweg ergens in het oosten van het land. Een vreemde plek voor een schaar, daar zou je een heel verhaal omheen kunnen verzinnen. Mijn eerste gedachte toen was dat de scherpe schaar wel eens als dreigwapen gebruikt zou kunnen zijn en in paniek weggegooid. Maar hij kan natuurlijk ook gewoon door iemand verloren of vergeten zijn na het openen van die vaak ellendige verpakkingen van een broodje kaas.
Bij ons in de keuken is de schaar waarschijnlijk in de kompostbak terechtgekomen die daarna op de hoop geleegd is.
Ik ben zeer benieuwd of en wanneer ik de tweede helft tegenkom.

FAZENDO TIJOLOS - Alto Alegre do Pindaré MA, Brasil.

Ik denk wel eens dat ik in het verkeerde jasje ben opgegroeid. Dat ik iets heel anders had moeten doen met mijn leven en werk dan wat ik gedaan heb. Niet dat ik niet tevreden ben, maar het had misschien nog veel meer voldoening kunnen geven als het anders was gelopen.
Onbewust koos je als jongeling voor een toekomst waarvan je de voorbeelden  direct om je heen zag. Vaak volgde je als zoon in de voetsporen van pa, je wist niet beter. Dat er in de wereld meer te koop was wist je vaak wel maar het voelde als onbereikbaar.
De ongelooflijk snelle digitale ontwikkelingen openen een wereld die voorheen ontoegankelijk was.
Ik kan intens genieten van filmpjes op YouTube die mij laten zien hoe iets gemaakt wordt. Films van technische hoogstandjes of juist een simpele oplossing voor een ogenschijnlijk ingewikkeld probleem. Het is een genot om te zien hoe vaak met heel weinig middelen een goed product tot stand komt.
Ik weet bijna zeker dat als die filmkanaaltjes er in mijn jonge jaren waren geweest, ik een totaal andere invulling aan mijn leven had gegeven en ik nu een ander jasje had aangehad.