WASSENDE MAAN / PAUL DE KORT

Op 26 november 2008 schreef ik over het project 'Wassende maan' van Paul de kort. Hij maakte in het kader van het 'ruimte voor de rivier' beleid in het overstroomgebied van de Lek een labyrint dat de hoogte van de waterstand aangeeft. Als je vanuit Werkendam over de Bandijk richting het veer naar Kop van 't Land rijdt, kom je er langs.
We waren benieuwd of het werk bij de huidige hoge waterstanden nog te zien zou zijn. Langs onze dijk was het Maaswater zondag (16/01/11) aan het zakken, maar in de Noordwaard bleek dat anders te zijn. Toen we rond twaalf uur langskwamen stond er veel water, maar was het labyrint nog te zien. Twee uur later kwamen we er weer langs en bleek alleen het hoogste deel nog niet overstroomd te zijn. Het zal uiteindelijk geheel verdwenen zijn.
In de tussenliggende tijd waren we een pad opgelopen met links en rechts water, zo nu en dan moesten we 'snel door plassen stappen' om geen natte voeten te krijgen. Het pad liep dood op water, we moesten dezelfde weg weer terug. Het ging nog net zonder 'natte voeten', maar veel heeft het niet gescheeld. De overstromingen waren heviger dan op de heenweg. Een uur later was dat pad helemaal niet meer te zien.
Het zijn gelukkig geen levensbedreigende situaties, maar geeft wel aan hoe snel het water kan stijgen!

WASSENDE MAAN

In 1971 verschenen in Nederland in het kader van Sonsbeek buiten de perken de eerste grote, door kunstenaars bedachte 'ingrepen in het landschap'. Robert Morris maakte bij Velsen het Observatorium, dat in 1977 in Flevoland opnieuw is opgebouwd en Robert Smithson maakte zelfs twee werken: de Broken Circle en de Spiral Hill in Emmen. Vanaf de top van de Spiral Hill had je volledig zicht op de Broken Circle. Richard Long creërde op Schiermonnikoog een Celtic Sign. Het waren voor die jaren spraakmakende projecten.
Een paar Nederlandse beeldende kunstenaars ging verder in de door de Amerikanen en Brit ingeslagen weg. De Gorkummer Marinus Boezem bedacht in het kader van zijn reeks 'Kathedralen' het project 'De Groene Kathedraal', waaraan in 1987 in Almere is begonnen.

Een paar jaar geleden werd in het kader 'ruimte voor de rivier' de schop gezet in de Biesbosch; ik schreef daar al eerder over. Er is heel veel werk - maar vooral grond - verzet in het gebied. Er zijn verdiepingen, maar ook verhogingen aangebracht en tenslotte is de dijk naar de Merwede doorgestoken.
Voor zover ik weet is er één kunstenaar bij het project betrokken, Paul de Kort. Ik las in dit kader al eerder over hem, hij maakte een Labyrint waarin de hoogte van de waterstand af te lezen is. Vanmorgen stond er een klein berichtje in het BD, dat "De wassende maan vol loopt". We zijn er vanmiddag even gaan kijken en ik moet zeggen dat het een prachtig gezicht is, zeker voor stedelingen de moeite waard eens te gaan kijken bij hoog water.

Wat mij opvalt bij de hier genoemde kunstenaars (behalve Boezem) is het gebruik van de cirkel. Richard en de twee Robbert's, maar ook Paul nemen de cirkel als uitgangspunt. Is dat een 'logisch gevolg van' of 'een gebrek aan'? Richard spant wat dat betreft voor mij de kroon. Kijk maar eens op zijn site onder de knop 'Exhibitions'. Elk zichzelf respecterend museum heeft wel een kransje van hem liggen. (Elke steen een nummer en elk nummer z'n plaats in de cirkel precies volgens de tekening van de kunstenaar en waag het niet de witte handschoenen thuis te laten!)

Nee, dan dit model van het labyrint van Paul. Het ziet er uit als uit steen gehakt maar is in beton gegoten. Jammer. Hij is dan ook geen Morris, Boezem, Long of Smithson (welke Nederlander kent ze?) maar een mij onbekende grootheid wiens werk alleen bij een tweede '53 ten onder zal gaan.