OP VERZOEK...

"Wanneer begin je nou aan mijn kist?"Vroeg L. mij een week geleden. "Want als jij eerder gaat dan ik kan jij 'm niet meer maken."
Toevallig was ik net begonnen met het op dikte schaven van een partij pallet hout, maar wist eigenlijk nog niet waarvoor. De vraag kwam op een goed moment.

De kist die ik (alweer) twee jaar geleden voor mijzelf maakt vind ik eigenlijk te zwaar, de kist voor Lindsey moet anders maar zeker ook lichter worden. Het langste hout heb ik gebruikt om de bodem te maken, daarvoor heb ik dus geen delen hoeven te verlengen. L. is op de los uitgelegde planken gaan liggen om de breedte maten af te kunnen tekenen, daarna kon ik de contour zagen. De kist krijgt daardoor een herkenbaar uiterlijk.

Een gesloopte pallet levert heel wat hout op, maar het meeste is niet langer dan een meter. Voor mijn kist heb ik een aantal korte stukken aan elkaar gezet om de benodigde lengte te krijgen. Voor de kist waar ik nu mee bezig ben heb ik besloten de zijkanten van kort hout te maken. Uit het meeste hout kan ik dan drie deeltjes voor de zijkant halen. Om het geheel wat minder kist (en vrouwelijker) te laten lijken heb ik de plankjes rondom afgerond. Dat was een leuke klus op mijn eigenbouw freestafel.

De kist begint nu vorm te krijgen, kop en staart zitten er aan. De afgeronde plankjes doen het goed, ook L. is zeer tevreden maar vraagt zich af of het niet zonde van het werk is, het resultaat gaat immers ooit het vuur in. Voor mij is het als altijd: het maken is voor mij genot, mijn leven. Wat er daarna mee gebeurt kan mij niet zoveel schelen. 
Het verschil met een beeld is dat onze kisten bruikbaar moeten zijn als het moment daar is, een beeld mag wat mij betreft wegkwijnen, de grond in zakken of opgestookt worden. Die kist moet ons overleven!

DODENHERDENKING 4 MEI

Op 4 mei schreef Jolie een stuk over de herdenking, wie, wat, samen of toch niet.
Mijn reactie daarop staat hier. 

Zwart-wit

Om acht uur op 4 mei 1957 of '58 (dat weet ik niet precies meer) stonden wij stil en spraken niet in de voorkamer van het huis in Arnhem waar wij toen woonden. Dat was aan de Amsterdamse straatweg, toen een doorgaande weg van oost naar west. Mijn moeder verbrak de stilte toen er een auto langsreed. De auto had een Duits nummerbord. Wat zij zei zal ik hier niet herhalen. Zij dacht, heel begrijpelijk toen, in zwart-wit termen.

Voor zover ik bewust (dat is dus nadat ik herdacht omdat mijn ouders dat ook deden) de 4e mei als dodenherdenking heb beleefd, heb ik het nooit gezien als een moment van herdenking van alleen de slachtoffers van het vreselijke Nazieregime. 

Voor mij is het altijd een moment van stilstaan bij alle slachtoffers van zinloos geweld geweest, hoewel de term 'zinloos geweld' van de laatste jaren is, is zinloos geweld van alle tijden en niet aan ras, religie of grenzen gebonden. Oorlog is zinloos geweld en daarom heb ik indertijd geweigerd in dienst te gaan. Ook foute omes en tantes zijn gevallen door zinloos geweld omdat zij in de ogen van goede omes en tantes de verkeerde kant hadden gekozen. 

Ikzelf ben drie maanden na de bevrijding geboren, van de bezetting heb ik niets meegemaakt en mijn ouders hebben er zelden of nooit over gesproken. Wat ik weet is dat mijn vader (geb. 10 mei 1918) gemobiliseerd was en op de Grebbeberg met zijn compagnie Nederland probeerde te verdedigen. Hij heeft het overleefd, anders had ik ook hem moeten/mogen gedenken. Heel af en toe liet hij wat over die roemruchte dagen los. In 1955 of 1956 nam hij mij mee op een fietstocht naar de Harz, om zichzelf en mij te laten zien dat niet alle Duitsers Moffen waren.

Ik vind niet dat we zo zwart-wit moeten denken en de vierde Mei uitsluitend voor 'onze' Joodse- en andere oorlogsslachtoffers moeten bewaren. Zeker niet als ik zie hoe de Joden in Israel met het oorspronkelijke volk omgaan. Zij hebben van hun eigen ondergane gruwelen niets geleerd.

En zo gaat dat al eeuwen, het is helaas ons mensen eigen.

We kunnen niet zonder geweld, we willen veroveren en verdedigen en dat gaat kennelijk niet zonder de medemens te elimineren.

Als mensen zich menswaardig zouden gedragen, zouden we helemaal niet behoeven te gedenken. 

Maar wat is en wie bepaalt wat menswaardig is?

VERLENGING VASTE LOOPPLANK

Aan ons 'landje' ligt een drijvende steiger, oorspronkelijk met een loopplank in het verlengde van de steiger naar het land. Van de gemeente mocht dat niet, het was volgens hun regeltjes een bouwwerk en je mag daar niets bouwen. Van de 'opperambtenaar' mocht ik de loopplank wel leggen zoals op de foto boven te zien is, zo'n drie meter van de drijvende steiger vandaan en dan met een losse plank naar het drijvende deel. Wat een KUL, wat is het wezenlijke verschil? Onze 'overtreding' heeft ons enkele jaren terug €1400 gekost, daarna zijn er zeker tien steigers bijgekomen met een directe loopplank zoals wij het hadden. Dat geld zien wij nooit meer terug, zowel de 'opperambtenaar' als de wethouder (die ons steunden dachten wij) zijn vertrokken. 

Hoe dan ook, het drijvende deel ligt te dicht bij de kant, bij laag water is het soppen door de blubber als we willen zwemmen. Ik wil de steiger dan ook zeker vijf meter naar buiten trekken om sneller in dieper water te zijn. Daartoe heb ik nu de vaste loopplank met twee en een halve meter verlengt. In de oude situatie lag de 'losse plank' een meter of drie na het begin (landzijde) van de steiger op de steiger. Als ik nu het drijvende deel naar buiten trek en de 'losse plank' aan beider eind leg heb ik vijf meter winst!
Alleen moet ik zorgen dat het geheel ook met hoogwater en storm blijft liggen.

Met mijn multifunctionele zitmaaier met 'aanhanger' heb ik het verlengstuk naar het landje gebracht, dat ding is goud waard!
Vreemd genoeg ligt het nieuwe stuk niet echt goed in het verlengde van het bestaande deel, maar ach, wat maakt het uit?

DISCOVERHOLLAND / STROOPWAFEL

Wij wonen langs een steeds meer toeristen trekkende route. Dat merken we onder andere aan de hoeveelheid achteloos weggeworpen verpakkingen met duidelijk toeristische trekjes. De langsfietsende schooljeugd heeft ook nooit geleerd afval mee naar huis te nemen, maar dat zijn meestal lege blikjes waar de energy drank uit verdwenen is.
Vorige week vond ik deze verpakking voor slechts één stroopwafel(tje) met wonderlijke Delftsblauwe figuratie van de firma Daelmans, een stroopwafel op normaal formaat past niet in dit zakje dus moet het een speciale aanmaak zijn, passende in folie waar ook die enge 'likkoekjes' in zitten die je krijgt als je ergens in het land voor een kop koffie stopt. Spijtig genoeg (voor de 'Oud Hollandse Koffiehuizen en uitsmijter specialisten' doen wij dat zelden.
Deze verpakking ken ik dan ook niet, maar ik begrijp uit de tekst en de plaatjes dat ik als toerist niet om de wafel heen kan want dat zou een typisch Hollands product zijn. Achter het web adres zit de koekjesfabrikant die op slinkse weg zijn producten aan de Hollandse geschiedenis koppelt.

Ontdek Holland, maar dan wel via mijn stroopwafels lijkt Daelmans te willen zeggen. 
Ontdek Holland en negeer die fabrikanten zou ik willen zeggen aan al die buitenlanders die vaak niet eens weten in welk land ze uit het vliegtuig zijn gestapt. 
Maar toeristen zijn geen reizigers, toeristen willen vermaakt worden. En de industrie heeft dat begrepen.

BUREAUBLAD

Foto Vellah

Meestal maak ik zelf een karweitje af, maar twee van de poten die onder Vellah's bureau moesten komen stonden nog onder een provisorisch werkblad tegen de muur waar nu de boekenkast staat. De andere twee poten moesten nog gekocht worden. Het blad bracht ik twee weken geleden en samen met een héél erg handige buurvrouw met het nodige gereedschap heeft V. de klus afgemaakt. Zo te zien ziet het er fantastisch uit, ik hoop dat ze er nog veel plezier van zal hebben.

GENIAAL

Wat een geniale kronkel, wat een fantastische tekenaar. Siegfried laat in één tekening zien wat iedereen denkt in kinderlijke krabbels te kunnen maken, het is slechts weinigen gegeven.

KOP ANKERTJES

Van 'kop ankertjes' had ik nog nooit gehoord, maar het blijkt een belangrijk verbindend element in een (oude)  pop te zijn. Het is een scharnier in kraal vorm (kommetje / bolletje) dat met behulp van een ijzerdraad -oogje en elastiek het hoofdje aan de romp van de pop vasthoudt. Een simpel ding, maar je moet het wel in huis hebben als je het nodig hebt.
Jolie, die naast heel veel ander werk ook nog poppen restaureert had zo'n ding nodig om het hoofdje van een prachtig oud popje op z'n plaats te houden.
Ik draaide een aantal maten 'soort van' kralen en legde ze in een schaaltje. Het schaaltje stond toevallig op een tafeltje en ik vond dat ze bij elkaar hoorden.

Voordat ik het stilleven aan Jolie opstuurde maakte ik nog snel wat plaatjes op verschillende locaties, want 'kleding maakt de man'.

Voor mijn gevoel doet de omgeving er niet toe, het werk is sterk genoeg, ook als alle kopankertjes gebruikt zijn heeft Jolie nog iets moois over, want een mooie groene appel of gele banaan mag ook.

MAGNOLIA KOBUS

Ik schat zo'n vijftien seizoenen geleden zag ik in de herfst op een parkeerplaats in Breda, wonderlijke rode plekken op de stoep en in de bomen daarboven aan slijmerige draadjes bungelende grote rode zaden. Ik had geen idee wat dat voor bomen waren maar de zaden intrigeerden mij, dus nam ik er wat van mee.

Ik denk dat ik er een stuk of tien tot ontkieming heb gekregen en in potjes, later in potten opgekweekt.

Een jaar of vier geleden heb ik er een paar achter in de moestuin in de grond gestopt, anderen heb ik weggegeven of hebben de winters niet overleefd. Vorig jaar moest ik echt uitdunnen, er stonden ook nog opgekweekte Catalpa's en een Eik, om de nu overgebleven drie bomen wat ruimte te geven. Al die jaren heb ik gedacht (na wat in de boeken gesnuffeld te hebben) dat ik Liriodendrons had opgekweekt, maar de bladvorm klopte niet. Vorig najaar was er een hovenier bij de buurman aan het werk en ik vroeg hem of hij wist wat voor een soort het was. Zonder aarzelen zei hij meteen: "Dat is een Magnolia Kobus". Gelukkig zijn er nu zoekmachines die het geblader in boeken overbodig maken. Kobus was snel gevonden en het klopt allemaal, de vorm van de boom, het blad en de slijmerige zaaddoos. De boom is nu drie meter twintig hoog en het leuke is dat er voor het eerst bloemen in zitten! Vier knoppen heb ik geteld! Het zijn echte Tulpenboom bloemen van een overweldigende schoonheid.

Het grootste exemplaar boom heb ik vorig najaar naar vrienden in Lettele gebracht, daar zitten nog geen bloemen in, maar de boom toont wel leven.  Volgend jaar zullen zij net zo genieten als wij.

10 TON HYDRAULISCHE CILINDER

Het is een onooglijk blokje staal van nog geen 5cm hoog en een pomp niet groter dan een vetspuit, maar het neemt mij enorm veel zwaar werk uit handen. Een pallet slopen is niet moeilijk, maar zodanig slopen dat je bruikbare delen overhoudt zonder splijten van het hout of breuk is met alleen een hamer en breekijzer ondoenlijk. 

Al een tijdje zocht ik naar een betaalbare oplossing, de beschikbare ruimte is nog geen 10 cm. Een goedkoop potkrikje is dan al te groot. Op mijn zoektocht op internet kwam ik een afbeelding tegen van iets waarvan ik dacht dat het bruikbaar zou zijn. De firma achter het plaatje - machinehandel Adr. Spierings BV -  bleek voor mensen zoals ik een walhalla te zijn toen ik het vandaag opzocht in Rijkevoort. Een adres om te onthouden.

Een mengeling van oude en nieuwe (restpartijen) machines door elkaar en zoals Adriaan mij vertelde: "dit is slechts een vijfde deel van wat we in huis hebben". Voor mij was  het smullen, weer een bedrijf waar ik veel te laat achter kom! Ik had op zijn verzoek een stuk pallet meegenomen om ter plekke te kunnen zien of het zou werken. En het ging fantastisch!

Met een paar nog te maken hulpstukjes kan ik voortaan pallets demonteren zonder om de paar minuten even te moeten rusten. Ik denk zelfs er met meer hulpstukjes nog veel meer mee te kunnen doen.

SCHOUWTJE IN AANBOUW

Ruim een maand geleden waren we bij Arie van de Graaf in Alblasserdam om drie broedkorven voor eenden op te halen. Zijn niet al te grote schuur stond toen vol met bossen wilgenteen en stapels gevlochten korven. Hijzelf zat toen naast een snorrend houtkacheltje te werken aan de laatste korven van het seizoen. Ik vroeg hem toen of hij bestellingen had voor schouwtjes en wanneer hij daar dan aan zou beginnen. Hij dacht dat dat nog wel een maand zou duren. Ik vroeg hem ook of we dan mochten komen kijken.

Een paar dagen terug kregen we een mailtje dat we gisteravond vanaf zeven uur welkom waren. Op een paar losse sprietjes na, was er van het broedkorven vlechten niets meer terug te vinden. Het was nu de werkplaats van een botenbouwer geworden. De hele ruimte wordt nu in beslag genomen door een schouwtje in aanbouw. De bodem en de spanten (hij noemt ze trouwens anders) had hij al samengesteld. Hij werkt met 26 mm dikke planken Noord Europees grenen, ook de balken voor de spanten zijn van grenen. Hij zet ze met een halve verbinding, een druppie lijm en twee spijkers in elkaar. De buitenhoek krijgt een ronde opening (omdat hij dat mooier vind dan recht gezaagd) voor het doorlaten van water. Op de foto boven te zien links van de gehoorbeschermer.
Arie probeert de schouwtjes zo authentiek mogelijk te bouwen, maar schuwt modern gereedschap niet. De bodemplanken zitten met ijzeren doken en teer aan elkaar, ijzer omdat dat zich door roestvorming in het hout vastzet. Om dezelfde reden gebruikt hij ook ijzeren draadnagels.
De plank waar Arie op zit is het tweede boord, de zijkant waarvan de eerste al provisorisch met lijmklemmen op z'n plaats zit. Pas dan tekent hij de ronding af en gaat zagen.

De ronding ontstaat door de buiging van de bodem. De planken worden 'koud' gebogen (dus niet gestoomd) met hulp van twee prachtige 'dommekrachten' aan voor- en achtersteven en een aantal balken tussen plafond en bodem. Die 'kelderwinchen' zijn antiquarisch, ooit volgens mij door een smid gemaakt van balkhout en smeedijzer. Hier is goed te zien hoe ze er uit zien. De volle spanning van de bodem en boorden blijft dus aanwezig in het eindresultaat. Alleen het langdurig 'wateren' zal dat temperen. 
Het zal niemand verbazen dat ik na het zien van Arie's werk met moeite mijzelf kan weerhouden om een kuub Noord Europees grenen te bestellen.