MET DE HAND GEMAAKT

Met de hand gemaakt, 
Hand Made, Lang leve het ambacht.

De titel van deze tentoonstelling in het Rotterdamse museum schept verwachtingen. Verwachtingen die wat mij betreft niet helemaal waargemaakt worden. 
Het is wel een mooi gemaakte tentoonstelling, er is heel veel te zien, maar of de lading de titel dekt betwijfel ik. Het is moeilijk te zeggen of uit te leggen waarom ik er zo over denk. 
Aan het begin van de tentoonstelling mag je een printje meenemen waarop tien stellingen staan. In grote lijnen ben ik het met die stellingen eens en voor diegenen die mijn blog al een tijdje volgen zal dat dan ook geen verrassing zijn. Hoe verwarrend e.e.a. kan zijn laat m.i. stelling negen zien. De bediening van welke machine dan ook vereist vakmanschap, maar een ambacht zou ik het niet willen noemen. Ook in stelling zeven worden vakmanschap en ambacht in één adem genoemd, maar dat kan ook een slechte vertaling zijn.
Van eeuwenoude voorwerpen weet iedereen dat ze met de hand gemaakt zijn, machines waren er nog niet, maar laten zien hoe ze destijds gemaakt werden zou een meerwaarde aan de tentoonstelling geven. Zeker als je daarnaast laat zien hoe het nu gebeurt. In één van de vitrines staan tinnen vazen, een of twee van een paar eeuwen oud en twee glimmende vaasjes van nu. Verder geen enkele uitleg over hoe ze gemaakt zijn, terwijl daar toch heel wat over te vertellen is. B.v. dat je tin kunt gieten en daarna afdraaien, maar ook kunt forceren uit een plaat op een forceerbank. De eerste vazen zullen zijn gegoten, van die twee moderne weet ik het niet. Beide technieken zouden kunnen. Bij sommige opstellingen is wel enige uitleg in schrift of beeld, maar bij het meeste niet. Dat geeft verwarring.
Zoals de expositie nu in elkaar zit is er geen groot verschil met andere tentoonstellingen, want bijna alles wat een museum over het algemeen laat zien is met de hand gemaakt. Soms door een ambachtsman of vrouw die zijn of haar vak verstaat de andere keer het werk van een vakman of vrouw met bijzondere creatieve gaven.

Lang leven het ambacht, maar laat het dan ook zien zou ik willen zeggen.

GEVULDE OMELET

Ooit hadden we meer dan dertig kippen, de laatste jaren waren dat er maar zeven. Tot een paar maanden geleden er ineens een vreemde hen door de tuin liep. Die heb ik 's avonds met een schepnet gevangen en in het hok gezet. De volgende morgen was er even ruzie tussen de dames, maar dat was snel voorbij. Tot onze verbazing liep er de volgende dag een jong haantje langs, die haar kennelijk gevolgd was en ook op het gekakel van de hennen af was gekomen. Voor hem hoefde ik alleen het hek open te zetten en hij voegde zich meteen bij de hen. 
Het koppel is waarschijnlijk afkomstig van buren een eindje verderop, die hebben een hele grote tuin waarin een mini kippenhokje staat. Die beestjes lopen vrij rond zonder dat er een hek in de weg staat. Terug laten halen heeft geen zin zolang ze vrij rond mogen lopen, ze zoeken toch de plek waar het meeste te halen is!
Tot vorige week hadden we na een korte winterstop zo om de dag twee eitjes. Dat is nu opgelopen tot soms wel vier op een dag. Daar is de komende lente debet aan, maar voor ons gevoel heeft dat haantje er ook mee te maken, ze hebben er gewoon weer zin in. 
Vroeger verkochten we ons overschot aan eieren, maar daarvoor zijn het er nu niet genoeg. Lindsey gebruikt er zoveel mogelijk vers, als we het echt niet op kunnen vriest zij ze in om later voor taarten te gebruiken.
Gisteren kwam er een overheerlijke gevulde omelet op ons bord, gemaakt volgens onderstaand recept.

24 MAART 2013, LENTE...

Eén van de drink- en 'badderbakken' voor de vogels heb ik gemaakt van een oude schotel voor satellietontvangst. Tegen het wegwaaien ligt er een rolsteen op die de vogels ook gebruiken als rustpunt. Het water in de schotel is deze winter al vaak bevroren geweest, maar ijspegels hebben er niet eerder aangehangen! De felle oostenwind heeft het water laag voor laag over de rand gestuwd, daardoor is er aan de westkant van de schotel een 'ijsduintje' ontstaan met daaraan hangend de pegels. Het wonderlijke is dat er nog steeds van groei sprake is, want aan het meest linkse pegeltje hangt een druppel die er soms afvalt, terwijl er op de schotel geen water meer te zien is. Het moet een vorm van capillaire werking zijn. Van dooi is vooralsnog geen sprake.

TEKENING

Voor deze tekening van 56X68 cm heb ik niet veel hoeven doen, hij is mij in de schoot geworpen.
Vorige week heb ik weer een stapel pallets opgehaald en deze tekening zat daarbij. Meestal is een pallet gemaakt van planken en latten, plaatmateriaal is een uitzondering. Deze pallet is helemaal opgebouwd uit multiplex, ook de dwarslatten en de tussen-blokken zijn van multiplex. Wel een heel goedkope of afgekeurde plaat. Hij is niet goed gelijmd en geperst en daardoor ook verschillend van dikte. Wat ook kan is dat het slechts de kern van een multiplex plaat is, zonder de meestal gave deklagen. Want wat ik als tekening laat zien zijn 'invulstukken'. De tussenlagen van multiplex worden meestal van goedkopere houtsoorten gemaakt waar vaak onregelmatigheden/gaten in zitten. Die gaten worden met min of meer gelijkvormig gesneden stukken ingevuld, waar je na het persen niets meer van terugziet. Bij goedkopere plaatmaterialen zijn die stukken soms ook aan de buitenkant te zien, maar zeker als je zo'n plaat doorzaagt en de zaagsnede bekijkt.
Dit stuk ziet er zo leuk uit door de vorm van de invulstukken, de golving van het niet goed gelijmde hout en de spijkerkoppen. Voor mij zijn het voorbij zwemmende vissen, maar je kunt het natuurlijk ook gewoon bekijken als een slecht gemaakt stuk plaat.

Als je kijkt naar dit filmpje is het misschien wat beter te begrijpen waar ik het over heb.

HERPLAATSEN II

In Nieuwegein stond sinds 1985 tot een paar jaar geleden een beeld van onze vrienden F&M op het Marktplein. Vanwege vernieuwing van het stadshart moest het weg, maar 'De Krul', zoals de bewoners het beeld zijn gaan noemen heeft een nieuwe plek gekregen en gisteren was de 'herinwijding' zoals de wethouder het noemde. In het bedrijfsrestaurant op de vierde etage van het schitterende nieuwe stadhuis stonden de gebakjes met een eetbare afbeelding van De Krul al klaar. Na een korte speech ging het gezelschap lopend naar de nieuwe lokatie.

De stralende blauwe hemel en het waterige zonnetje deden de snijdende kou even vergeten. De paarse ballonnen aan weerszijden van De Krul waren de stands-in van het door te knippen lintje.

De 'herplaatsing' is met deze handeling bijna afgerond, aan weerszijden van De Krul wil de wethouder nog lichtbakken om het beeld ook in de avond tot baken te laten zijn.

In de winter van 2010 hebben de 'Nieuwegeinse wildbreisters' De Krul ingepakt met tientallen meters wol. (Dan heeft hij het ook warm.) Een verslag daarvan is hier te vinden.
Mij zijn de twee gedaantes van De Krul even lief, glanzend in de zon of kleurrijk ingepakt tegen de kou.

http://nieuwegein.nl/infotype/news/newsitem/view.asp?objectID=40659

TAFELBLAD

Dit is de onderkant van een tafelblad in wording, een blad gemaakt van een restant vloerdelen, nieuwe vloerdelen uit het huis van mijn randdochter. Het heeft een prachtige rood/bruine toplaag van JATOBA. De vloerdelen zijn 18 mm dik. Om het tafelblad enige body te geven heb ik langs de zijkanten stroken gelijmd van het zelfde materiaal. Het blad lijkt nu drie lagen dik. Om verschuivingen te voorkomen heb ik laag voor laag gelijmd. De lithostenen liggen er op omdat de delen doorgezakt waren en om verschuiving tijdens het werk te voorkomen. Op één van die stenen is nog vaag de tekening te zien van de trouwkaart van mijn ouders. Ik gebruik ze al jaren als ik ergens gewicht op moet hebben. Ondanks al mijn voorzorgen heb ik toch de schaafmachine langs de randen moeten halen om de drie lagen echt gelijk te krijgen. Als voorlaatste handeling een rondgang met de schuurmachine en als allerlaatste een laagje olie, in laten trekken, uitpoetsen en dat nog een keer of twee herhalen. Dan ziet het er prachtig uit en kan het tegen een stootje, hoop ik.
Het vervelende was dat de temperaturen de laatste week zo laag bleven, voor zowel het lijmen als later voor  de olie moet er minimaal zo'n graad of 8-10 in de werkplaats zijn. Ik stook er niet, dus sleepte ik de blikken heen en weer en keek met argusogen naar de thermometer. Ik denk dat het goed gegaan is.
Er komen verchroomde tafelpoten onder om het af te maken.
Het transport naar Amsterdam en het gesleep over de trap naar boven zal een avontuur op zich worden.
Maar 'we gaan ervoor', zoals menig quiz kandidaat van nu zou zeggen.

HAAKSE SLIJPTOLLEN

Vier haakse slijpers, ik heb er veel gebruik van gemaakt. De meest linkse is een Italiaan, een FELISATTI van 8 KG, meer dan veertig jaar oud. Het was één van m'n eerste elektrische handmachines, die ik gebruikte in de jaren dat ik nog veel met staal werkte. Hij heeft een olielekkage en begint behoorlijk te stinken als hij loopt. Ik denk dat het beter is 'm niet meer te gebruiken. Nummer twee heb ik ooit gekregen en is waarschijnlijk een Bosch, die gebruikte ik voor steen en door-slijp klussen omdat er een grotere schijf op kan. Hij weegt 7 KG. De derde is een Black&Decker met een regelbaar toerental en as-blokkeerknop, ik denk dat ik die machine van 2KG zo'n vijftien jaar heb. Nummer vier, de groene RYOBI had ik al eerder, hij is met 1 1/2 KG  de lichtste machine. Het was ook de goedkoopste, achterop, bij het snoer zit een simpele tuimelschakelaar, niet altijd even handig.

Gisteren gebruikte ik de RYOBI voor het laatst, er vloog ineens van alles uit de ventilatie openingen! Bij nadere inspectie zag ik dat de kunststof ventilator bijna al z'n schoepen kwijt was, afgebroken en weggeslingerd. Dat waren de stukjes die ik langs mijn handen voelde vliegen. Gelukkig niet in mijn gezicht. Op de foto is goed te zien hoe dat witte onderdeel er aan toe is, ik denk dat er nog meer afvliegt als ik 'm zou laten draaien. Zonder die ventilator wordt de machine veel te heet en vervangen is onzin, hij mag naar het museum.

Weer zo'n voorbeeld van een kunststof onderdeel dat een hele machine onbruikbaar maakt.

Ik heb een nieuwe besteld via internet, een Bosch van 1,3 KG. met microprocessorelektronica voor constant toerental, overbelastingsbeveiliging, zachte aanloop en aanloopstroombegrenzing. 

Dat is nog eens wat anders dan een tuimelschakelaartje!

BROEDKORVEN

Gisteren hebben wij bij Arie van de Graaf in Alblasserdam drie broedkorven gehaald. Hij was aan het vlechten toen wij kwamen, zo'n tien korven per dag. Achter zijn werkplek een muur vol korven, besteld of voor de losse verkoop. De sfeer in het schuurtje, warm door het hout gestookte kacheltje was prettig. De luchtjes van materiaal en teer deden de rest. We hebben een half uurtje gekletst over van alles en nog wat, binnenkort ga ik kijken als hij aan een schouwtje begint.

De eerste korf heb ik achter een schuurtje bij ons huis in een oude knotwilg geplaatst. In de sloot waaraan de wilgen staan waren de laatste weken weer eenden actief, ik hoop dat ik met deze korf niet te laat ben. Het lijkt of de broedkorf omsloten is door takken, maar er is wel degelijk een vrije aanvliegroute.

Voor de tweede korf heb ik vier wilgen staken in het water geplaatst en een vijfde als schoor. Gelukkig stond het water vanmorgen laag, dus kon ik met m'n laarzen aan het klusje klaren.Ik kon ze een flink stuk de bodem in duwen. De korf staat op neushoogte, dat moet voldoende zijn om met hoog water droog te blijven.

De derde korf rust op twee wat jongere knotwilgen, nu wat open op de toppen, maar dat zal veranderen zodra de bomen beginnen uit te lopen. Deze knotwilgen staan op de grens tussen ons landje en dat van buurman Herm zodat wij er beiden van kunnen genieten.

Wij zijn zeer benieuwd of er dit broedseizoen al bewoners in komen.

TOEGEVOEGDE FOTO

Foto Arie van de Graaf

HERPLAATSING

Mijn beeld "Monument voor een verzonken stad" waarover ik op 2 mei 2012 een verontrustend stukje schreef omdat het van het Frederik Hendrikplantsoen moet verdwijnen, krijgt (als alles doorgaat) een nieuwe plek binnen het stadsdeel. Al vrij snel nadat ik door een buurtbewoner getipt was kreeg ik een uitnodiging voor een gesprek op het deelraadkantoor WEST. Voor mij een vreemd gevoel om voor het eerst in zeker twintig jaar weer met mijn tas vol papier de bureaucratie in te stappen! Ik ging er heen met de gedachte dat ik officieel te horen zou krijgen dat helaas, mijn beeld uit het plantsoen moest verdwijnen. Die boodschap kreeg ik ook, maar tot mijn grote vreugde ook het verzoek op zoek te gaan naar een eventuele andere locatie! De cultureel ambtenaar die de kar moet trekken wees meteen naar het Erasmuspark, niet ver van het deelraadkantoor. 

Ik kende het park vaagjes van er langsfietsen zo'n veertig jaar geleden, maar er doorheen gelopen was ik nog nooit.

Op dit kaartje ziet het er groen, maar leeg uit. Het tegendeel is waar, er staan zoveel struiken en bomen dat er voor een beeld met het formaat als mijn monument nauwelijks plaats is. Na een rondwandeling tegen de stroom joggers en andere sporters in kwam ik tot drie mogelijke locaties. A, B en C. Na  overleg met de parkbeheerder en andere belanghebbenden bleef de mooiste, locatie C over. Op die plek zal mijn werk volledig tot z'n recht komen. 

De bewoners rond het park zijn akkoord gegaan met plaatsing, zij vinden het een aanwinst, maar wezen op de vele zomerse barbecue's die er plaatsvinden en vreesden voor vervuiling en/of beschadiging. Ik denk dat mijn beeld er wel tegen kan, mits de gemeente er zo nu en dan de hogedrukspuit opzet. Ook op de huidige plek wordt het beeld op vele manieren in het dagelijks leven betrokken, gezien bovenstaande foto die ik ergens tegen kwam.

De grote vraag voor mij is natuurlijk of die constructie van Cortènstaal en beton, samen meer dan 10 ton verplaatst kan worden zonder in stukken uiteen te vallen, want met verplaatsing heb ik nooit rekening gehouden. Maar als de deelraad dat wil en het geld er voor (over) heeft, zal ik niet protesteren.

Het zal in ieder geval weer een mooi verhaal met fraaie plaatjes opleveren

DE OUDERWETSE HOUTEN SCHOUW

Als ik deze man zo bezig zie dan gaat het bij mij kriebelen! 
Het is Arie van de Graaf uit Alblasserdam bezig met de bouw van een schouwtje. Hij maakt ze van Noord Europees vuren, een houtsoort waar je voor het maken van een bootje niet zo snel aan denkt. Maar het hout is licht van gewicht en zeer fijndradig zo zegt hij. Bovendien komt alles dik in de koolteer ter verduurzaming. (Ik weet niet of dat nog mag.) Het lijkt mij een heerlijk karwij zo'n ding in elkaar te spijkeren, want schroeven of nieten gebruikt hij niet. Hij maakt ze van 4.5 of 4.8 meter lang. De prijs was (onbehandeld) twee jaar geleden nog € 750,--, maar die zal nu wel wat hoger liggen. Helaas heb ik zelf niet veel aan zo'n schouwtje, want voor open water is hij niet echt geschikt. Hij is bedoeld voor sloten en kleine plasjes om bijvoorbeeld broedkorven te plaatsen of te inspecteren. 

Die broedkorven maakt Arie ook, hij gebruikt daarvoor gewaterde wilgenteen (Belgisch rood) in verschillende diktes. Hij vlecht ze met de hand in een razend tempo geheel op het gevoel en zicht. We zagen hem aan het werk in het Pompveld, een natuurgebied in het hart van het Land van Heusden en Altena een paar kilometer van ons vandaan. Het gebied is niet vrij toegankelijk, maar ieder voorjaar is er een open dag om iedereen in de gelegenheid te stellen met een gids de eendenkooi te bezoeken. 
De broedkorven van Arie deden twee jaar terug € 12,-- Je kunt ze ook bestellen en op laten sturen, bel daarvoor: 0641145640 of mail via: natuurgebieddekooi@hotmail.com 
Niet alleen eenden, maar ook waterhoentjes, holenduiven en steenuilen zouden uw korf kunnen gaan bewonen volgens Arie.