Pagina's

16 november, 2010


S T R O M E N L A N D




Onze levensloop is net zo min vanzelfsprekend als de loop van een rivier. We kunnen uitstippelen wat we willen, één dwarsliggende tak, in welke vorm dan ook, kan een totale verandering teweeg brengen.
Ik zal best mensen kennen wier levensloop door de ouders is uitgestippeld, mensen die aan die verwachting voldaan hebben. Maar ook mensen die een totaal andere weg ingeslagen zijn.

Wat mijn ouders betreft, geloof ik niet dat zij voor mij iets anders in gedachten hadden dan 'het beste', maar ik heb het ze nooit gevraagd en zij hebben mij ook nooit iets voorgehouden.
Ik ben mijn gang gegaan, soms volgzaam maar ook wel tegendraads. Roem en/ of kapitaal heb ik nooit nagestreefd. Tevreden zijn was/ is voor mij een eerste vereiste. Tevreden en gelukkig zijn met mijn leven, partner en werk. Tevreden met het inkomen dat ik heb. Tevreden en gelukkig omdat ik in dit land nog steeds mag zeggen wat ik wil.
Ik kan niet zeggen dat ik over alles een vaststaande mening heb, gelukkig niet, maar verschuivingen in politiek en beeldende kunst raken mij altijd.
Zowel in de politiek als in de kunsten schreeuwen de populisten om het hardst en wie de meeste volgers trekt, heeft gewonnen.



Museumbezoek is altijd een elitaire bezigheid geweest, totdat musea - maar ook 'kunstmanifestaties' - op de populaire toer gingen om meer kaartjes te kunnen verkopen. Slimme museummanagers huurden populaire architecten in om spraakmakende gebouwen neer te zetten. Het Guggenheim Museum in NY (1959) was voor zover ik weet de eerste; in 1977 volgde het Centre Pompidou in Parijs en in 1997 het Guggenheim Museum in Bilbao.

In NY ben ik nooit geweest maar in Parijs des te vaker. De lange rijen voor de kassa's staan er altijd, wat er ook te zien is. Een groot deel van het publiek komt er om te kunnen zeggen dat ze er geweest zijn, niet waarom ze er geweest zijn. Datzelfde geldt voor het Vitra Design Museum en vele anderen, waaronder De Kunsthal.

Toen ik in de zestiger jaren voor het eerst naar 'Sonsbeek' of 'Kassel' ging, liep daar hetzelfde publiek als dat ik in de musea tegenkwam. Nu zijn ook dat 'evenementen' geworden waar je geweest moet zijn en de patatboeren goede zaken doen.

'GLOW: forum of light in art and architecture', in Eindhoven is zo'n manifestatie, een veelbelovende titel maar teleurstellende presentatie. De grote publiekstrekkers zijn schitterend maar hebben niets met kunst te maken en wat wel onder de noemer 'kunst' zou kunnen vallen is al eerder vertoond, oubollig of een herhaling van...

Tussen K&K noemde ik mijn vorige blog, tussen kitsch & kitsch. Je zou ook kunnen spreken van kitsch met een grote K en kitsch mijn een kleintje.
Het project 'Mon jardin public' van het Franse TILT is zo'n voorbeeld van het eerste. De tekst in de folder belooft veel, maar op straat is er weinig van terug te vinden. Er wordt gesproken van "een weelderige bloementuin en ontsnappen aan de drukte". En later: "een feestelijk decor voor een ontspannen wandeling." Allemaal zwaar geromantiseerd. Bij daglicht zijn de constructies niet om aan te zien, in het donker moet je er naar zoeken en zijn ze soms te lullig om notie van te nemen. Niks spanning van een weelderige bloementuin.
Als je kijkt op de site van TILT kom je dezelfde "bloemen" tegen op diverse locaties. Als je nog verder kijkt, ontdek je dat TILT een groep technische "versierders" is die "mooie dingen voor de mensch" maken, zoals een oud collega dat zo fraai uitdrukte. Daar is op zich niets tegen, maar presenteer dat dan niet als ART.

Ja, ik pretendeer enig gevoel voor waarde en schoonheid te hebben, onderscheid te kunnen maken tussen kunst en kitsch. Ik moet dat ingegeven gekregen hebben door mijn ouders, maar het is door-ontwikkeld in een periode dat ze over mij geen zeggenschap meer hadden.

Het klinkt elitair en in deze ben ik elitair. Ik voel mij daar goed bij.

Ik denk dat er eens goed nagedacht moet worden over het te pas en te onpas gebruiken van de woorden: KUNST en DESIGN. Wat mij betreft raakt Hella Jongerius in de NRC bijlage van 13-19 november de snaar op de juiste plek als zij antwoordt op een vraag: "Des Bouvrie selecteert kleuren uit de bestaande kleurenwaaiers, ik meng nieuwe kleuren".

Dat is meer dan een subtiel verschil.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten